ناتوانى و سستى نمىتواند به مستراح رود و قادر به انجام ركوع و سجود هم نيست ، چه كند ؟ آن حضرت فرمود : براى ركوع و سجود بايد با سر خود اشاره كند ، و اگر كسى را داشته باشد كه سجّاده يا مهر را برايش بلند كند بر آن سجده كند ، و اگر چنين كسى نباشد با سر خود بسوى قبله اشاره كند . عرض كردم : براى روزه چه كند ؟
فرمود : اگر شخص به اين درجه از ناتوانى برسد كه خداوند تكليف روزه را از او ساقط كرده است حال اگر مىتواند بجاى هر روز يك مدّ طعام تصدق كند اين كار نزد من خوشتر است ، و اگر نمىتواند يا به آسانى برايش امكان ندارد تكليفى بر عهده او نيست .
1053 - عبد الله بن سليمان از امام صادق عليه السّلام پرسيد : هر گاه در ميان نماز از بينى كسى خون جارى شود ، و او نتواند كارى بيش از اينكه پنبه در بينى خود گذارد انجام دهد آيا اين كار جايز است ؟ آن حضرت فرمود : آرى .
1054 - بكير بن اعين روايت كرده است كه امام باقر عليه السّلام مردى را ديد كه از بينى خود خون آورد يعنى در حالى كه مشغول نماز بود دست خود را در بينىاش كرده و خون از آن بيرون آورد ، آن حضرت با دست خود اشاره فرمود كه با دستت خون را خشك كن ( يا با ماليدن دست بجامه يا بدست ديگر ) و نمازت را ادامه بده . ( اين خبر را حمل كرده‌اند به زمانى كه مقدار خون مجموعا كمتر از اندازه يك درهم باشد ) .

12