شرح : « بخش اوّل مبنى بر اينكه مكارى چنانچه در منزل خود پنج روز يا كمتر بماند نماز روز را قصر مىكند و شب را تمام علَّامهء حلَّى - رحمة الله - در كتاب مختلف آن را حمل بر كوتاه ساختن نوافل فرموده ، يعنى نوافل روز از او ساقط مىشود ، و شيخ طوسى - رحمة الله عليه - در نهايه و مبسوط خود موافق اين مضمون عمل فرموده است . و مراد از نماز شب نماز عشاء است ، و اكثر اصحاب با توجّه بمفاد اخبار ديگرى قائلند كه نماز روز را نيز بايد تمام گزارد لكن اين خبر خاصّ و مقدّم بر عامّ است . و امّا در خصوص قسمت اخير حديث كه ميفرمايد : در سفر خود نماز را كوتاه مىكند و روزه را افطار مىنمايد منظور سفرى است كه پس از بازگشت به منزل خود با شرايط مذكور در حديث عازم آن خواهد شد و اين كوتاه ساختن متوقّف بر دو امر است يعنى ده روز اقامت در شهرى كه بدان جا ميرود و ده روز ديگر اقامت در منزل خود .
بهر حال هر يك از دو امر مذكور بنحو مستقلّ از اين حيث محتاج تأويل است » .
1278 - امام صادق عليه السّلام فرمود : شتربان و مكارى هر گاه در سفر بسرعت و تعجيل راه پيمايند در ميان دو منزل نماز را كوتاه مىكنند ، و در دو منزل كه بدان ميرسند نماز را تمام مىكنند .
شرح : « در بيان خبر چند قول است يكى آنكه مراد از » منزلين « منزلشان در حضر و در سفر است كه فقط در راه نماز را شكسته مىخوانند و ديگر اينكه هر گاه اين دو ( جمّال و مكارى ) قصد مسافرتى غير شغلشان را داشته باشند بايد در منزل و مقصد نماز را تمام بخوانند و در بين راه قصر ، سوّم اينكه اوّلين سفرشان باشد هر چند شغل آنان باشد و اين توجيهات را براى آن كرده‌اند كه جمّال و مكارى حكمشان تمام است نه قصر » .
1279 - عبد الله بن جعفر از محمّد بن جزك روايت كرده كه گفت : ضمن عريضه اى به امام هادى عليه السّلام نوشتم كه مرا شترانى است و شتردارانى دارم كه

119