مسافرت يك بريد با يك بريد يا چهار فرسخ با چهار فرسخ است ( مقصود عبارت اينست كه نصاب مقرّر مجموع دو بريد كه هشت فرسخ باشد نيست بلكه اگر شخص چهار فرسخ برود و در همان روز چهار فرسخ رفته را باز گردد نماز را قصر مىكند ) و مجموع يك بريد در بريد ديگر بيست و چهار ميل است ، آنگاه فرمود : پدرم ميفرمود :
اين يك روزه راه مسافت را كه براى تقصير مقرّر ساخته‌اند يك روز راهى نيست كه استر تيزتك يا اسب راهوار مىپيمايد ، بلكه مسافتى را مقرّر ساخته‌اند كه در يك روز شتر قطارى ( يا كاروان شتران در سير معمولى ) طى مىكند .
شرح : « مراد آنست كه هشت فرسخ را نه به حساب استر كندرو ، و نه به حساب چهار پاى تندرو قرار داده‌اند ، بلكه به حساب قطار شتر ميانه رو كه در عرض يك روز تمام ، هشت فرسخ براحتى راه مىپيمايد به حساب آورده‌اند ، و بنا بر اين ملاك سفر صرف هشت فرسخ و لو كمتر از يك روز تمام باشد نيست بلكه ملاك آنست كه انسان حدّ اقلّ يك روز تمام در سفر باشد و مسافتى را كه طىّ مىكند و لو رفتن و برگشتن لا اقل هشت فرسخ باشد ، پس در اين صورت اگر هشت فرسخ را در كمتر از يك روز طىّ كند و روز تمام نشده به مقصد يا منزل برسد وى معلوم نيست مسافر باشد ، و فقهاى عظام ما - رضوان الله تعالى عليهم - كه در طول قرون گذشته به هشت فرسخ مستقيم يا ملفّق بسنده كرده‌اند از اين رو است كه در آن روزگار با وسائل موجود آن زمان براى كسى ميسور نبود بيش از هشت فرسخ چه رفتن و چه رفتن و برگشتن در يك روز راه طىّ نمايد ، و الَّا بر طبق اخبار چنان كه در خبر صحيح در تهذيب از حسين بن سعيد از نضر بن سويد از عاصم بن حميد از ليث مرادى ( ابو بصير ) آمده است كه از امام صادق عليه السّلام پرسيد » كم يقصّر الرّجل ؟ قال : في بياض يوم ، أو بريدين « يعنى حدّ تقصير چيست ؟ فرمود : يك روز تمام يا هشت فرسخ ، و نيز از محمّد بن عليّ بن محبوب از يعقوب بن يزيد از ابن أبى عمير از أبى أيّوب خزّاز از امام صادق عليه السّلام » قال : سألته عن التّقصير ، قال : فقال في بريدين أو بياض يوم « يعنى :
هشت فرسخ يا لا اقل يك روز تمام ، و اگر كسى بگويد : اخبار هشت فرسخ اطلاق دارد ، جواب آنست كه اگر « بياض يوم » اطلاق داشته باشد هشت فرسخ نيز اطلاق

113