سؤال 2 - شايد پيامبر اكرم صلَّى الله عليه و آله معنايى را قصد كرده است كه ما آن را پيدا نكرديم زيرا بر همهء لغات عرب احاطه كامل نداريم پاسخ : اگر عدم احاطهء كامل ما بر لغت عرب موجب شود كه دليل و برهانمان از اعتبار ساقط شود و نيز اين احتمال باشد كه بهمين دليل مراد فرمايش پيغمبر اكرم صلَّى الله عليه و آله را قادر نيستيم پيدا كنيم . پس شايسته است كه اين شك نه تنها در تمامى فرمايشات نبىّ اكرم صلَّى الله عليه و آله كه از ايشان نقل شده بيايد ، بلكه در همهء آيات قرآن عموميّت پيدا كند ، نتيجه آنكه ، فرمايشات و توصيه‌هاى آن حضرت اعتبار چندانى نداشته باشد و مورد استفاده قرار نگيرد .
همچنين به اين دليل كه ممكن است در كتب لغت امروز مطالب مورد نظر رسول خدا صلَّى الله عليه و آله در هر يك از آيات و روايات نوشته نشده باشد و اين مطالب در ميان بدوىها رايج بوده است ، تمامى كتاب و سنّت زير سؤال برده مىشود و اصولا اين نوع اشكالتراشىها و مشغول ساختن ديگران نوعى سرپوش گذاشتن بر حقايق و خود را به نادانى زدن است .
مثال براى روشنتر شدن موضوع هنگامى كه پيغمبر صلَّى الله عليه و آله به مسلمين فرمود : « آيا من بر مؤمنين از خودشان اولى نيستم » پس از اقرار مسلمانها به : بلى ( سزاوارى ) ، فرمود : « پس هر كس را كه من مولايش هستم ، على مولاى اوست » مثل اينست كه شخصى به چند تن بگويد : آيا قبول داريد فلان كالا را كه بين ما به نحو شركت است بفروشيم و

164