شرح : ظاهراً مراد از اختلاف در متن معناى ديگر آن كه رفت و آمد پى در پى ، است ، قصد گرديده باشد ، چنان كه در قول خداى سبحان است : * ( إِنَّ فِي خَلْقِ السَّماواتِ وَالأَرْضِ وَاخْتِلافِ اللَّيْلِ وَالنَّهارِ ) * يعنى پشت سر هم بودن شب و روز ، و در زيارت جامعهء كبير آمده است : « و مختلف الملائكة » جاى فرود آمدن ، و آمد و رفت ملائكه است .
باب 111 - معنى قول پيغمبر « ص » كه فرمود : اختلاف امّت من رحمت است 1 - عبد المؤمن انصارى گويد : به امام صادق عليه السلام عرض كردم : گروهى روايت كرده‌اند كه پيغمبر خدا صلى الله عليه و آله فرموده است : « اختلاف امّت من رحمت و احسان است » فرمود : راست گفته‌اند ، عرض كردم : اگر چنين باشد ، پس يك رأى بودن و اجتماعشان عذاب است ! فرمود : آن طور كه تو و آنان پنداشته‌ايد نيست ، بلكه مقصودش فرمودهء خداى عزّ و جلّ است : * ( فَلَوْ لا نَفَرَ مِنْ كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طائِفَةٌ لِيَتَفَقَّهُوا فِي الدِّينِ وَلِيُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذا رَجَعُوا إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ ) * ( پس چرا بجهاد نروند از هر طايفهء ايشان گروهى ، تا قوانين و آداب دين را بقيه فراگيرند و بيم دهند قوم خود را ، هر گاه كه برگردند به سوى ايشان تا شايد آنان خدا ترس شده و

355