پيش بردند اين وضعيت مانند بمبى در مركز اسلام تركيد و طوفانى در سراسر جزيرة العرب تازه مسلمان برانگيخت و غبار ترديد و شبهه بر همه مردم نثار كرد و روح طغيان و دلبخواهى را در قبائل مختلفه بوجود آورد و سبب حادثه دوم شد .
2 - بعد از آنكه ابو بكر رسما بخلافت پيغمبر اسلام معرفى شد و نمايندگان و دستورات بامضاء او در قبائل عرب منتشر شد بيشتر قبائل اظهار مخالفت كردند و سر بشورش برداشتند و اين موضوع در تاريخ اسلام بعنوان رده زمان ابو بكر معروف است خصوصيات اين شورش تقريبا عمومى و حقيقت گفتار شورشيان در تاريخ اسلام كاملا ضبط نشده ولى بايد آن را بطور زير تحليل كرد .
1 - جمعى از هوشمندان قبائل عرب كه در غدير خم و مواقع ديگر حضور پيغمبر اسلام بودند ميدانستند كه پيغمبر على را بخلافت خود انتخاب كرده و بعد از پيغمبر بايد تابع او باشند و وظيفه پيروى از ابو بكر نداشتند و باين جهت از احكام او سرپيچى كردند مالك بن نويره كه يكى از سران معتبر قبائل نزديك مدينه بود از اين دسته بود .
2 - از اين پيش آمد جمع بسيارى كه تازه مسلمان بودند و روى ظواهر باسلام گرويده بودند اساسا در صحت دين اسلام بعنوان يك روش آسمانى و غير قابل نقض ترديد پيدا كردند زيرا ديدند خود ياران پيغمبر مانند ابو بكر و عمر بر خلاف توصيه اكيد خود پيغمبر از قشون اسامه گريختند و بر خلاف دستور او على را كنار كردند و متصدى خلافت شدند و اين پيش آمد عقيده نونهال و لرزان آنها را يك بار خزان كرد و ايمان جوان آنها را بر باد داد و بنظر آوردند كه نهضت و پيشوائى قريش هم براى دنيا و رياست است و آن ايده‌هاى معنوى و وعده‌هاى اخروى پا برجا نيست و گر نه ياران نزديك او بآنها پشت پا نميزدند و مردم يمامه كه گرفتار دعوت دروغين مسيلمه بودند با اين وضع يكباره بدو پيوستند .
3 - جمعى هم از اين اختلاف و كشمكش كه بسود يك دسته از مهاجرين پايان يافت در صدد برآمدند كه در عالم مسلمانى براى خود امتيازاتى بدست آوردند و مثلا در موضوع زكاة و بدهكارى مالى اسلام كسب تخفيف و معافيت كنند و همه اين دستجات سه گانه در مخالفت با وضع مركزى مدينه هم آهنك بودند و مركز هم همه اينها را متهم بارتداد كرد و با يك چوب راند و بيرحمانه همه را بباد قتل و غارت گرفت .
دليل اينكه مفاد اين آيه با آنكه عمومى است بر رده زمان ابو بكر تطبيق نميشود اينست كه آيه خطاب بعموم اهل ايمان ميفرمايد اگر شما از دين برگرديد در آينده دورى خدا مردمى مىآورد كه . .

6