شويم و در دنبال آن سخن متصوفه را راجع بمهدى موعود نقل كنيم و رأى آنان را بيان نمائيم تا عقيده درست در اين باره براى تو آشكار گردد ان شاء الله تعالى ما ميگوئيم جمعى از ائمه حديث احاديث راجع بمهدى را ثبت كرده‌اند كه جمعى از آنها رجال مذكورند :
1 - ترمذى [1] 2 - ابو داود [2] 3 - بزار [3] 4 - ابن ماجه [4]

[1] ابو عيسى محمد ترمذى مؤلف يكى از صحاح سته در حديث متوفى بسال 279 هجرى
[2] ابو داود در اصطلاح رجالى كنيه سليمان بن اشعث بن اسحق بن شداد بن عمرو بن عمران ازدى سجستانى از اكابر و مشاهير علماء و محدثين و حفاظ عامه كه در سال دويست و دويم هجرت تولد يافته و بارها ببغداد رفته و سياحتها نموده و از مشايخ كبار خراسان و عراق و شام و مصر و مكه و مدينه احاديث بسيارى استماع نموده چنانچه خودش گويد پانصد هزار حديث نبوى كتابت نموده و از آن جمله چهار هزار و هشت يا هشتصد حديث صحيح و قريب بصحيح انتخاب كرده و در كتاب سنن خود مندرج داشتم و از اين احاديث صحيحتر نيز چهار حديث براى دين انسانى كافى است . 1 - انما الاعمال بالنيات 2 - من حسن اسلام المرء تركه مالا يعينه 3 - لا يكون المؤمن مؤمنا حتى يرضى لاخيه ما يرضى لنفسه 4 - الحلال بين و الحرام بين و بين ذلك امور مشتهيات . و همين كتاب سنن بسنن ابو داود معروف و يكى از صحاح سته اهل سنت و جماعت و در مصر و لكنا و با شروح متفرقه چاپ شده و آن را خود ابو داود بعد از تاليف بنظر احمد بن حنبل كه آخرين ائمه اربعه ايشان است رسانده و زياده از حد مورد تحسين گرديده و از ابراهيم حربى نقل است كه بعد از تاليف كتاب سنن تمامى مشكلات حديث به ابو داود سهل و نرم شد چنانچه داود نبى را سختى آهن و ابو داود را علاوه بر كتاب سنن مذكور يك كتاب ديگر مراسيل نامى نيز در حديث تاليف كرده و در قاهره چاپ شده وفات ابو داود جمعه 15 شوال 272 يا قدرى بيشتر در بصره واقع شده ص 62 ج 5 ريحانة الادب
[3] ابو بكر بن احمد بن عمر بصرى حافظ صاحب مسند كبير از علماى عامه كه در زهد و تقوى قرين احمد بن حنبلش شمارند و در سال 292 هجرى در شهر رمله شام در گذشت و بزار بمعنى فروشنده تخم كتانست ص 109 ج 1 ريحانة الادب
[4] محمد بن يزيد بن ماجه قزوينى مكنى با بو عبد اللَّه و معروف بابن ماجه از مشاهير و اكابر حفاظ و محدثين عامه كه از ائمه علم حديث بوده و به تمامى شعب آن دانا و منفرد و براى تكميل آن علم شريف به رى و مصر و عراق و شام و مكه و بغداد و كوفه مسافرتها كرده و از اكابر مشايخ استماع احاديث شريفه نبويه نموده و يكى از اصحاب صحاح سته عامه بوده است و كتاب سنن او كه بسنن ابن ماجه معروف و در دهلى و قاهره چاپ شده ششمين صحاح سته مذكوره ميباشد و در تاريخ و تفسير نيز يد طولى داشته و از تاليفات او است 1 - تاريخ قزوين كه مولدش بوده 2 تفسير قرآن مجيد كه بتفسير ابن ماجه معروف است 3 - السنن كه بسنن ابن ماجه معروف است و مذكور شد و در ماه رمضان 273 هجرت در گذشت ص 135 ج 6 ريحانة الادب

22