هوس تأديب كند و خويش را به رعايت مصالح وادارد گرچه نفسش را ناخوش آيد و از زيانها بركنار دارد و بايد براى نفسش ثواب و عقاب مقرّر كند ، آنگاه كه نيكى كند او را شاد سازد و چون بدى كرد او را مغموم گرداند .
و بر خردمند لازم است كه در كارهايى كه براى او پيش مىآيد بنگرد و درست آن را برگزيند و نفسش را از نادرست آن باز دارد و به دانش و رأى خود نبالد تا خودبين نگردد كه خداى تعالى خردمندان را ستوده و خودبينان را مذمّت كرده است . به واسطهء عقل و با اذن خداى تعالى مىتوان به همهء خيرات دست يافت و به واسطهء جهل نفوس هلاك مىشوند ، و نزد خردمند ادراكات عقلى و تجارب عملى و مشهودات آدمى در ترك هوىها و شهوات نفسانى از موثّقترين و معتمدترين امورات است و بر خردمند سزاوار نيست كه كار خير را و لو اندك باشد حقير شمارد و ترك كند ، بلكه آنچه از اعمال خير ميسّر و مقدور است بايد به جاى آورد ، اين يكى از سلاحهاى پنهانى شيطان است كه آن را نمىبيند مگر كسى كه در آن تدبّر كند و حقّ تعالى او را حفظ فرمايد و از جمله سلاحهاى كشندهء شيطان دو سلاح است : يكى از آنها انكار عقل است بدين

479