در اطراف و جوانبش نيست و شعلهء شكّ با اوّلين عارضهء شبهه در قلبش فروزان مىشود ، آگاه باش كه نه آن سريع الفهم و نه اين بىبصيرت هيچ كدام صلاحيّت حمل علم مرا ندارند ، يا آنكه كسى را ملاقات مىكنم كه حريص به لذّات دنياست و آسان به شهوات كشيده مىشود ، يا ديگرى را مىبينم كه حريص به گردآورى و ذخيرهء مال دنياست ، اين هر دو كس به هيچ وجه از رعايتكنندگان دين نيستند و شبيه‌ترين موجودات به آنها چهارپايان چراكننده هستند ، در چنين شرايطى است كه علم با مرگ حاملان آن نابود مىشود .
آرى اى خداى من ! زمين از قيامكنندهء به حجّت الهى خالى نمىماند كه او يا ظاهر و مشهور است و يا ترسان و مستور تا حجّتهاى الهى و بيّنات او باطل نشود و اين چقدر است و آنان كجا هستند ؟ به خدا سوگند كه آنان به لحاظ عدد كماند ، امّا به لحاظ مرتبه و منزلت بزرگند به واسطهء ايشانست كه خداوند حجّتها و بيّنات خود را حفظ مىكند تا آنكه آنها را به نظيران بىمثال خود بسپارند و آنان را در دلهاى آنها برويانند ، علمى كه بر طبق حقايق امور است بر آنان به يكباره وارد مىشود و با روح يقين مباشرت مىكنند و آنچه را كه ناز پروردگان سخت مىشمارند بر آنان نرم و ملايم است و به آنچه نادانان از آن استيحاش دارند مأنوس هستند و با بدنهايى كه ارواحشان متعلَّق به محلَّهاى اعلى است در

542