امّا پاسخ سؤال او اين است كه : امام از مسترشدين خود نهان نشده است ، بلكه او براى حفظ جان خود از ستمگران نهان شده است . امّا اين سخن او كه اگر تقيّه بر امام روا باشد بر مأموم رواتر خواهد بود ، به او مىگوئيم : اگر مقصود تو اين است كه بر مأموم رواست كه اگر بر جان خود بهراسد ، از ستمكار تقيّه كند و از او بگريزد ، همچنان كه بر امام نيز رواست ، سوگند كه چنين امرى جايز است و اگر مقصود تو اين است كه مأموم مىتواند به دليل تقيّه امام به امامت او معتقد نباشد در صورتى كه اخبار امامت امام را شنيده و قطع عذرش شده باشد ، چنين امرى جايز نيست ، زيرا خبر صحيح مانند مشاهده است و در امور قلبى تقيّه معنا ندارد و جز خدا كسى نمىداند كه درون قلبها چه مىگذرد ؟
و اما اين سخن او كه چگونه امام از رهبرى امّت در تقيّه است امّا از گرفتن اموالشان تقيّه ندارد در حالى كه خداوند مىفرمايد : پيروى كنيد از كسى كه از شما درخواست اجرى ندارد .
در پاسخ اين اعتراض او تا پايان گفتارش مىگوئيم : امام از كسى كه طالب ارشاد او باشد ، تقيّه نمىكند ، و چگونه او تقيّه كند در حالى كه حقّ را بر مردم تبيين فرموده و ايشان را بر آن تحريض كرده و حلال و حرام را تعليمشان نموده

221