فرد ديگرى از آنان گفت : چه كارى واجب بود علىّ پس از رحلت رسول خدا انجام دهد ؟ گفت : آنچه را كه بجاى آورد ، مرد گفت : آيا بر او واجب نبود كه امامت خود را به خلق اعلام كند ؟ مأمون گفت : همانا امامت بفعل او در بارهء خود نيست و بفعل مردم هم در بارهء او نيست كه او را اختيار كنند يا بر ديگران برترى دهند يا غير از اينها ، بلكه امامت بفعل خداوند تعالى است در وى .
چنان كه به ابراهيم عليه السّلام فرمود : * ( إِنِّي جاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِماماً ) * ( من تو را بر مردم امام قرار ميدهم ) و به داود عليه السّلام فرمود : * ( يا داوُدُ إِنَّا جَعَلْناكَ خَلِيفَةً فِي الأَرْضِ ) * و نيز بفرشتگان در بارهء آدم فرمود : * ( إِنِّي جاعِلٌ فِي الأَرْضِ خَلِيفَةً ) * پس امام از جانب حقتعالى امام است و به تعيين و اختيار خداى كريم از ابتداى وجود كامل به تمام و نيكو بودن در خلقت و شريف بودن در نسب ، و داراى طهارت در منشأ و مولد و عصمت در جميع عمر است ، و اگر امامت بدست خود او بود پس هر كس كه ميتوانست خود را چنين كند او امام بود و يا مستحق امامت ، و چون خلاف آن را مينمود خود بخود از امامت خلع ميشد و عزل و نصب امام باختيار اعمال بنده ميشد .

465