و اگر بپرسد : چرا در كفاره براى كسى كه قدرت مالى ندارد كه بنده آزاد كند روزه معين كرده است نه حجّ و نه نماز و نه غير اين دو از عبادات را ؟ گفته مىشود : براى اينكه نماز و حجّ و ساير عبادات واجبه مانع از كار و كوشش زندگى است و انسان را از امور ضرورى معيشت باز ميدارد ، و همان علَّتها كه در قضاء روزهء حائض ذكر شد همه در اينجا هست كه روزه اش قضا دارد ، نه نمازش .
و اگر بپرسد : چرا روزهء دو ماه پى در پى در كفّارهء ( قتل و . . . . ) واجب شد ، نه يكماه و نه سه ماه ؟ جواب آنست كه خداوند در سال روزهء يكماه را واجب كرده و آن را براى سختگيرى بر او و تأكيد دو چندان نمود .
و اگر بپرسد : چرا آن پى در پى مقرّر شده است ؟ پاسخ داده شود كه : اين براى آنست كه آن را كوچك و بىاهميت و آسان نشمارند ، چون اگر آن را متفرّقا بجاى آرند چندان سخت نمىنمايد .
و اگر بپرسد : چرا امر بحجّ خانهء كعبه فرموده است ؟ گفته خواهد شد : از براى ورود بساحت عبوديّت ، و رفتن بسوى خداوند عزّ و جلّ و درخواست أجر

254