آن براى هدايت مردم است و در آن علائمى از براى راهنمائى و جداكنندهء حق از باطل است - بقره : 185 ) در اين ماه به پيغمبر وحى شد ، و در آن است شب قدر ، شبى كه از هزار ماه بهتر است ، « در آن شب هر كار محكم و برقرار مىشود - دخان : 4 » ، و آن اوّل سال قمرى است ، و رمضان ماهى است كه در آن تقديرات و مسائلى كه در آن سال از نيكى و بدى ، خير و شرّ نفع و ضرر ، سود و زيان ، و زندگى و مرگ و بهرهء روزى هر فرد تعيين ميگردد ( در شب قدر كه در اين ماه ميباشد ) و بهمين جهت است كه آن شب را « قدر » ميگويند .
و اگر بپرسد : چرا مأمورند بروزهء ماه رمضان و بس ، نه كمتر و نه زيادتر ؟
گفته مىشود : براى آنكه اين مقدار ، حدّى است كه از انجام آن ، هم ضعيف بر مىآيد و هم قوى ، و جز اين نيست كه خداوند فرائض و واجبات را باندازه اى كه در امكان غالب افراد باشد تعيين فرموده ، آنگاه ناتوانان را آزادى داده ، بدين معنى كه اگر خواستند با اينكه سخت است آن را انجام دهند مانعى نباشد ، و نيز توانايان را ترغيب و تحريص كرده كه اگر خواستند غير ماه رمضان را هم با گرفتن روزه تقرب جويند ، و چنان كه بكمتر از اين صلاحشان بود خداوند كمتر ميفرمود ، و اگر محتاج به بيشتر از اين بودند بزياده از اين امر ميفرمود .
و اگر بپرسد : چرا زن كه حائض مىشود نماز و روزه از او ساقط مىشود ؟

248