است بخدا از اينكه مبادا از نافرمانان و كوچك شمرندگان دستورات او و معاندان و آن كسان كه كفر ورزيدند ( و حق را نپذيرفتند و مورد خشم و غضب واقع شدند ) باشد ؛ « و لا الضّالين » : دست بدامن شدن است از اينكه مبادا از گمراهان شود كه از راه او بدون شناخت و معرفت خارج شدند و گمان ميبردند كه كارى نيكو انجام داده‌اند . پس در اين سوره گرد آمده آنچه از تمامى خير و دانش است از امور آخرت و امور دنيا آن مقدارى كه در هيچ چيزى آنچنان گرد نيامده است .
پس اگر بگويد : چرا در ركوع و سجود ذكر تسبيح آمده است ؟ گوئيم :
براى علَّتهائى كه از آن جمله است اينكه : بنده با كمال خضوع و خشوع و عبوديت و پارسائى ، و بينوائى و كوچكى و فروتنى و تقرّبى كه بسوى پروردگار خود داراست ، تقديسكننده باشد مر او را ، و تمجيدكننده و تسبيحكننده و مطيع و منقاد ، و بزرگ دارنده و شكركننده باشد مر خالق و آفريننده و روزى دهندهء خود را ، و انديشه اش منحرف نشود و آرزوها او را به بيراهه و سوى غير او نبرد .
و اگر پرسيد كه : چرا اصل نماز دو ركعت قرار داده شده و به پاره اى از نمازها

222