و سرپرست نگمارد كه نگهدارندهء آئينى كه رسول خدا صلَّى الله عليه و آله از جانب او آورده است باشد همگى بهمان نحوى كه گفتيم و توضيح داديم تباه خواهند شد ، و شرايع و احكام و سنّتها و اساس دين و ايمان همه تغيير پيدا خواهد كرد ، و سرانجام بنابودى همهء خلق ميكشد .
و اگر [ پرسنده اى ] بگويد : چرا درست نيست در روى زمين در يكزمان دو نفر يا بيشتر پيشوا باشد ، در پاسخش گفته مىشود : براى جهات مختلفى كه يكى از آنها اينست كه يكتن فعل و تدبيرش يكى است و اختلاف ندارد ، امّا دو تن افعال و تدبيرشان با يك ديگر مختلف است و يك رأى در تمام امور نخواهند داشت و چنان كه ما تا كنون نديده‌ايم كه دو تن متصدّى امرى رأيشان مختلف نباشد و خواستهء هر دو بدون هيچ گونه اختلافى يكى باشد ، و چون دو شخص امام يكزمان بودند و نظر و رأيشان با يك ديگر اختلاف داشت ، و هر دو طاعتشان واجب بود و اطاعت هيچ يك اولى بر اطاعت ديگرى نبود ، پس بىترديد امّت ميانشان اختلاف و تنازع و كشمكش ايجاد گشته و كار بفساد مىانجامد ، و چون هيچ كس مطيع فرمان يكى از آن دو نميتواند باشد مگر اينكه نسبت به آن ديگر نافرمان باشد ، و به اين حساب تمامى مردم عاصى و نافرمان خواهند بود ، و در اين صورت هرگز راهى بسوى طاعت و ايمان نخواهند داشت و اين

205