صلى الله عليه و آله به بنى هاشم فرمود : شما پس از من مستضعف خواهيد شد .
شرح : « مستضعف در اينجا مراد كسى است كه حقّش را به ستم برگيرند و او را از آن محروم گردانند » .
245 - و جعابىّ بهمين اسناد از امير مؤمنان عليه السّلام روايت كرده كه رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود : بهترين ثروت انسان و ذخيره هايش صدقه است .
246 - و جعابىّ بهمين اسناد روايت كرده كه رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود :
زكات انواع اسبها و بردگان را بر شما بخشودم .
شرح : « مفهوم بخشيدن اينست كه حضرت مىتوانسته نبخشد و بنا بر اخذ زكات بوده ، امّا حضرتش به مصلحتى آن را بخشيده است ، و بايد توجّه داشت كه بر طبق آيهء شريفهء * ( خُذْ مِنْ أَمْوالِهِمْ صَدَقَةً ) * بر ولىّ امر است كه بر آنچه مال محسوب مىشود زكاتى معيّن كند و آن را بستاند و در مواردى كه قرآن كريم معيّن نموده به مصرف رساند ، و سياق آيه و شأن نزولش راهنمائى مىكند كه مراد از اموال آن مالى است كه تراكم ايجاد مىكند و به فرمودهء قرآن : « * ( دُولَةً بَيْنَ الأَغْنِياءِ ) * » مىشود ، و اين پيشواى مسلمين است كه بايد در هر زمانى بر حسب اوضاع و شرايط اموالى را كه موجب تراكم ثروت مىشود مشخّص سازد ، و نصاب لازم زكات را در آنها تعيين نمايد .
در زمان رسول خدا صلى الله عليه و آله اموالى كه موجب تراكم ثروت و در نتيجه ناهماهنگى نظام اقتصادى جامعه مىشد منحصر در نه چيز - غلَّات اربعه ( گندم و جو و مويز و خرما ) و انعام ثلاثه ( شتر و گاو و گوسفند ) و درهم و دينار ( همان نقره و طلا ) - بود ، بنا بر اين زكات اسبها و بردگان مورد عفو

103