با اطمينان به قسم او از درخت خوردند ، و اين قضيّه ، قبل از نبوّت آدم اتّفاق افتاد ، و اين گناه هم گناه كبيره نبود كه آدم مستحقّ عذاب جهنّم شود ، بلكه از جمله گناهان صغيره اى بود كه خدا آنها را مىبخشد [1] و اين قبيل گناهان ، بر انبياء نيز - قبل از زمان نبوّتشان - جائز است ، ولى وقتى خداوند او را برگزيد و پيغمبر نمود ، معصوم شد و هيچ گناهى ، چه صغير ، و چه كبيره ، مرتكب نشد ، خداوند مىفرمايد : « * ( وَعَصى آدَمُ رَبَّه فَغَوى ثُمَّ اجْتَباه رَبُّه فَتابَ عَلَيْه وَهَدى ) * » ( آدم پروردگارش را نافرمانى كرد و به بيراهه رفت سپس خداوند او را برگزيد و توبه اش را پذيرفت و او را هدايت نمود - طه : 122 / 121 ) و نيز مىفرمايد : « * ( إِنَّ الله اصْطَفى آدَمَ وَنُوحاً وَآلَ إِبْراهِيمَ وَآلَ عِمْرانَ عَلَى الْعالَمِينَ ) * » .
مأمون گفت : پس معنى اين آيه چيست ؟ * ( « فَلَمَّا آتاهُما صالِحاً جَعَلا لَه شُرَكاءَ فِيما آتاهُما » ) * ( وقتى خداوند فرزند صالح ( يا سالم ) به آنان داد ، ايشان شريكهائى براى خدا ، در مورد اين فرزند قائل شدند - اعراف : 190 ) حضرت

[1] . در سند حديث تميم بن عبد اللَّه بن تميم قرشى وجود دارد كه قبلا از قول علَّامه - ره - نقل شد كه ضعيف است و نيز راوى اين حديث علىّ بن محمّد بن جهم است كه طبق گفتهء ابو الفرج اصفهانى در اغانى ناصبى مسلك است و به نقل او اعتبارى نيست ، لذا هر چه در اين خبر ، موافق اخبار صحيحه است مىپذيريم و هر چه فقط در اين خبر آمده و در جاهاى ديگر اثرى از آن نمىبينيم ، ردّ ميكنيم ، و اگر هم اين علىّ بن محمّد بن جهم غير از آن كسى است كه ابو الفرج از او ياد كرده ، پس مجهول است و لذا باز هم سند از اعتبار ساقط است . ( غ )

398