مىيافت و كنهش ، از وحدت در آمده ، داراى اجزاء مىشد ، و أزلى بودن در موردش محال مىگرديد و خالق مثل مخلوق مىشد .
اگر براى او پشت تصوّر شود ، مقابل و روبرو نيز تصوّر مىشود ، و اگر براى او تمام بودن فرض شود ، نقصان هم فرض مىشود ، كسى كه ، حدوث در باره اش محال نيست ، چگونه مىتواند أزلى باشد ؟ كسى كه ايجاد شدن در باره اش محال نباشد چگونه مىتواند ايجادكنندهء اشياء باشد ؟ اگر چنين بود نشانهء مخلوق و مصنوع بودن در او وجود مىداشت و خود آيه و نشانه ميشد ( براى يك موجود أزلى ديگر ) نه اينكه موجودات ديگر آيه و نشانه براى او باشند .
قول محال كه مخالف حقّ و حقيقت است حجّتى در بر ندارد ، و سؤال در بارهء خدا ، فاقد جواب است ، و در غير اين صورت ، خداوند تعظيم و احترام نشده است ، و در عقيده به اينكه خداوند به كلَّى ( چه در ذات ، چه در صفات و افعال ) با مخلوقين مباينت و غيريّت دارد ، ظلم و افترائى نيست ، موجود أزلى محال است كه مركَّب باشد يا دوئيّت ( دو تا بودن ) در او راه يابد ، و آنچه آغازى ندارد ، محال است مخلوق باشد و آغاز و انجامى برايش تصوّر شود .
معبودى نيست ، جز « الله » كه بزرگ و بلند مرتبه است ، كسانى كه خدا را

312