در تركيب ظاهرىاش لطفى از خالق لطيف و خبير داراست ، سپس در درختان و ميوه‌هاى خوراكى و غير خوراكى آن دقّت كرديم و آن وقت گفتيم : خالق ما ، لطيف است ولى نه مانند لطيف بودن مخلوقات در كارهايشان ، و گفتيم : او شنوايى است كه صداى تمام خلائق از عرش تا فرش از مورچه‌هاى ريز گرفته تا بزرگتر از آن ، در دريا و خشكى بر او پوشيده نيست و زبان آنها را با هم اشتباه نمىكند و در اين موقع گفتيم : او شنواست ولى بدون گوش و گفتيم او بيناست ولى نه با چشم ، زيرا او اثر دانهء بسيار ريز و سياه خردل را در شب ظلمانى بر روى سنگ سياه مىبيند و نيز حركت مورچه را در شب تاريك مىبيند و از نفع و ضرر آن مطَّلع است و آميزش و بچه‌ها و نسل آن را مىبيند ، و در نتيجه گفتيم : او بيناست امّا نه مانند بينا بودن مخلوقات . راوى گويد : و اين سؤال و جواب به همين منوال ادامه داشت تا آن زنديق مسلمان شد ، و مطالب ديگرى غير از اين هم در حديث هست .
29 - فتح بن يزيد جرجانىّ گويد : از امام رضا عليه السّلام سؤال كردم : كمترين

269