كه حدّى دارد ، وجودش تا همان حدّ امتداد دارد و چون حدّ و مرز پذيرفته ، پس قابليّت زياد شدن را نيز دارد و وقتى قابليّت زياد شدن را داشته باشد قابليّت نقصان را نيز دارد ، پس او نه حدّ دارد نه زيادى مىپذيرد نه چيزى از او كم مىشود نه قابل تجزيه است و نه با فكر درك مىشود .
مرد پرسيد : شما كه مىگوئيد : او لطيف ، سميع ( شنوا ) ، حكيم ، بصير ( بينا ) و عليم است يعنى چه ؟ آيا كسى مىتواند بدون گوش ، شنوا باشد ، يا بدون چشم بينا باشد يا ظريف و دقيق باشد ولى دست نداشته باشد و يا حكيم باشد ولى صنعتگر و سازنده نباشد ؟ حضرت فرمود : « لطيف » در بين آدميان ، موقعى اطلاق مىشود كه كسى بخواهد كارى يا صنعتى انجام دهد . آيا نديده اى وقتى كسى مىخواهد چيزى اتّخاذ كند يا كارى كند اگر با دقّت و ظرافت انجام دهد ، مىگويند فلانى چقدر با ظرافت و دقيق است ؟ پس چطور به خداوند بزرگى كه مخلوقاتى ريز و درشت دارد و در جانوران روحهايى قرار داده و هر جنسى را از جنس ديگر متباين ساخته بطورى كه هيچ شبيه يك ديگر نيستند ، لطيف ( دقيق و با ظرافت ) گفته نشود ؟ پس هر كدام از اين مخلوقات

268