دينى برقرار نمود و مقرّر داشت كه هر دو برادر دينى ، هر چند با هم فاميل نباشند ، از يك ديگر ارث ببرند ، ولى ) كسانى را كه مهاجرت نكردند و در مكَّه باقى ماندند اين آيه از إرث محروم كرد .
و براى چنين اشخاصى ، تا زمانى كه مهاجرت نكرده باشند ، ولايت ( و ارتباط خاصّ ) بين آنان و مسلمانان را إمضاء نفرمود .
هارون گفت : دليلت چيست ؟
گفتم : اين آيهء شريفه : « * ( وَالَّذِينَ آمَنُوا وَلَمْ يُهاجِرُوا ما لَكُمْ مِنْ وَلايَتِهِمْ مِنْ شَيْءٍ حَتَّى يُهاجِرُوا ) * » ( يعنى كسانى كه ايمان آورده‌اند ولى هجرت نكرده‌اند ، به هيچ وجه بين شما و آنان ارتباط و ولايت وجود ندارد ، تا زمانى كه هجرت كنند ، انفال 72 ) [1] ، حضرت ادامه دادند : و عمويم عبّاس هجرت نكرد .
هارون گفت : اى موسى ! آيا تا به حال ، اين مطلب را به كسى از دشمنان ما گفته اى ؟ و يا براى كسى از فقهاء در اين باره چيزى بيان كرده اى ؟

[1] . خداوند در ابتداى اين آيه مىفرمايد : « * ( إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَهاجَرُوا وَجاهَدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّه وَالَّذِينَ آوَوْا وَنَصَرُوا أُولئِكَ بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ ) * » . يعنى : « كسانى كه ايمان آوردند و هجرت نمودند و با مال و جان در راه خدا جهاد نمودند ، و كسانى كه به آنها جا و مكان دادند و آنها را كمك نمودند ، اينها همگى اولياء يك ديگرند . » يعنى يار و ياور يك ديگر ، هم قسم و هم پيمان و دوست و دوستدار يك ديگرند . خداوند با اين بيان ، رابطهء خاصّى بين مهاجرين و أنصار برقرار نمود كه در نتيجهء آن همچون خويش و قوم يك ديگر شدند ، از هم ارث مىبردند ، اگر يكى از آنها ، به كسى پناه مىداد ، سايرين موظَّف بودند كار او را محترم شمرند و متعرّض شخص پناهنده نشوند و به عبارت خلاصه ، يك رنگى و يكپارچگى در بين آنها بوجود آمد . بعد از اين قسمت از آيه خداوند در ادامه مىفرمايد : « * ( وَالَّذِينَ آمَنُوا وَلَمْ يُهاجِرُوا « يعنى آنها كه مهاجرت نكرده‌اند از چنين ولايت و رابطه اى ( از جمله ارث بردن ) برخوردار نيستند .

165