و قوت اين امر نيست و هرگز من كسى را نديدم امر خلافت را ضايعتر از امير المؤمنين مأمون كند زيرا كه از آن كناره ميكند و بعلى بن موسى آن را عرضه ميكند و على بن موسى آن را واميگذارد و از آن ابا و امتناع ميكند . از احمد بن اسماعيل بن خصيب مروى است كه گفت چون حضرت رضا ( ع ) وليعهد شد و اين خبر در اطراف و اكناف منتشر شد ابراهيم بن عباس و دعبل بن على كه اين دو نفر هميشه از يك ديگر جدا نميشدند و رزين بن على برادر دعبل از منزلهاى خود بيرون آمدند كه آن حضرت را ملاقات كنند در بين راه دزد بآنها برخورد و آنچه داشتند برد و اينها ملجا و مضطر شدند تا اينكه در يكى از منازل سوار بر خر خاركشان شدند ابراهيم گفت < شعر > اعيدت بعد حمل الشوك احمالا من الخزف نشاوى لا من الخمر بل من شدة الضعف < / شعر > يعنى عوض داده خواهد شد اموال بسيار يا اعاده كرده خواهد شد يعنى پس داده خواهد شد از كسانى كه آنها را از مال خود منع كردند و راهزنان اموال آنها را بسرقت بردند بعد از حمل كردن خر خاركشان بارهاى آنها را يعنى خود آنها را چه ايشان بعد از غارت اموال بر خرهاى خاركشان حمل شدند مائيم كه مست شديم نه از شراب بلكه از شدت ضعف و خستگى يعنى از شدت مشقت و تعب مدهوش شديم پس از آن ابراهيم بر زين بن على گفت كه شعرى در متمم اين شعر انشا كن رزين گفت < شعر > فلو كنتم على ذاك تصيرون الى القصف تساوت حالكم فيه و لم تبقوا على الخسف < / شعر > يعنى پس اگر بر حالت مستى سابق بوديد از شدت ضعف بعد از آن بحالت خوشى و لهو و لعب برگرديد و در آن وقت حال شما بخوشى و استراحت همراهى كند و بر ذلت و مشقت و هلاكت سابق باقى نمانيد ، پس از آن بدعبل گفت يا ابا على شعرى متمم اين شعر انشاء كن < شعر > فإذ فات الذى فات فكونوا من ذوى الظرف و خفوا نقصف اليوم فانى بايع خفى < / شعر > يعنى پس چون كه گذشت آنچه گذشت صاحبان ظرف باشيد و كم ظرف نباشيد يعنى صبر كنيد و سبك باشيد از اينكه ما در اين روز شكسته شديم و هر چه داشتيم از ما گرفتند پس همانا من كفش خود را ميفروشم و خرج ميكنم . از هارون بن عبد اللَّه مهبلى مروى است كه چون ابراهيم بن عباس و دعبل بن على خزاعى بر حضرت رضا ( ع ) وارد شدند و آن جناب بعهد مأمون بيعت كردند دعبل اين شعر را انشا كرد .

381