پس اگر بگويد چرا بدل از ركوع سجود قرار داده نشد بايد در جواب گفته شود از براى آنكه نماز ايستاده افضل است از نماز نشسته و از براى آنكه شخص قائم كسوف و انجلا را مىبيند و شخص ساجد نمىبيند .
پس اگر بگويد چرا اين نماز از اصل نماز واجبى يعنى از هيئت و صورت آن تغيير داده شد بايد در جواب گفته شود از براى اينكه انسان در اين هنگام بعلت تغيير امرى در امور كه كسوف است بايد نماز گذارد و چون تغيير كرده است بايد معلول كه نماز است تغيير كند .
پس اگر بگويد چرا روز فطر عيد قرار داده شد بايد در جواب گفته شود از جهت اين كه از براى مسلمانان مجمعى باشد كه در آن روز جمع شوند و ظاهر شوند بسوى خدا و او را حمد كنند بر آنچه بر ايشان منت گذاشته است پس اين روز روز عيد ايشان و روز اجتماع و روز افطار كردن و روز زكاة دادن و روز رغبت و سؤال و روز تضرع و زارى ايشان است و از براى آنكه اين روز اول روزى از سال است كه در آن حلال شده است اكل و شرب چه اول از ماههاى سال نزد اهل حق ماه رمضان است پس خدا دوست داشت كه از براى مردم در اين روز مجمعى باشد كه او را حمد گويند و تقديس كنند .
پس اگر بگويد چرا تكبير در نماز اين روز بيشتر از تكبير در غير نماز اين روز از ساير نمازها قرار داده شد بايد در جواب گفته شود از براى آنكه تكبير تعظيم و تمجيد نمودن خدا است بر آنچه هدايت كرده است و عافيت عنايت فرموده است يعنى اين تعظيم مناسب اين روز شريف است چنان كه فرموده است * ( وَلِتُكْمِلُوا الْعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُوا الله عَلى ما هَداكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ ) * .
پس اگر بگويد چرا در نماز روز عيد فطر دوازده تكبير قرار داده شد بايد در جواب گفته شود از براى آنكه در هر دو ركعتى از نماز دوازده تكبير است پس از اين جهت در اين دو ركعت نيز دوازده تكبير قرار داده شد .
پس اگر بگويد چرا هفت تكبير در ركعت اول و پنج تكبير در ركعت دوم قرار داده شد و ميان اين دو ركعت تسويه نشد كه در هر ركعتى شش تكبير قرار داده شود بايد در جواب گفته شود از براى آنكه سنت در نماز فريضه آنست كه تكبير افتتاحيه گفته شود پس از اين جهت در اينجا بايد ابتدا بهفت تكبير شود و در ركعت دوم پنج تكبير از اين جهت قرار داده شد كه تكبيرة الاحرام نمازهاى شبانه روزى پنج تكبير است و از براى آنكه تكبير در هر دو ركعت فرد فرد باشد نه زوج زوج .
پس اگر بگويد چرا امر بروزه شد بايد در جواب گفته شود از براى اينكه مردم درد گرسنگى و تشنگى را بچشند و از اين جهت راه يابند بر فقر و احتياج آخرت و از براى آنكه

351