نموده و كسى كه اهانت كند ايشان را ما را اكرام نموده و كسى كه قبول كند آنها را بر ما رد كرده است و كسى كه رد كند بر ايشان ما را قبول كرده و كسى كه احسان كند بر ايشان بما بدى كرده است و كسى كه بدى كند بايشان بما احسان كرده است و كسى كه تصديق كند ايشان را ما را تكذيب نموده و كسى كه تكذيب كند ايشان را ما را تصديق نموده است و كسى كه بايشان عطا كند ما را محروم نموده و كسى كه ايشان را محروم كند بما عطا كرده باشد اى پسر خالد كسى كه شيعه ما است با اينها دوستى نكند و ايشان را يارى نكند . 46 - از حسن بن على الوشا مروى است كه گفت از حضرت على بن موسى ( ع ) پرسيدم و عرض كردم كه حقتعالى امر را ببندگان واگذار نموده و تفويض كرده فرمود حقتعالى عزيزتر است از اين نسبت كه تو باو ميدهى عرض كردم كه جبر ميكند بندگان را بر معاصى و گناهان فرمود حقتعالى عادلتر و حكومت او بهتر است از اين نسبت پس از آن فرمود كه حقتعالى فرموده اى فرزند آدم من بحسنات و عملهاى صالح تو سزاوارترم از تو و تو بگناهان خود سزاوارترى از من تو معصيت ميكنى بقوتى كه من در تو قرار دادم . 47 - از ابى الصلت هروى مروى است كه گفت از حضرت على بن موسى بن جعفر ( ع ) شنيدم كه ميفرمود كسى كه قائل باشد جبر زكاة باو ندهيد و شهادت او را هرگز قبول نكنيد زيرا كه حقتعالى بجبر نميكند و تكليف نميكند هيچ صاحب نفسى را مگر بقدر وسع او و تكليف بر او بار نميكند مگر بقدر طاقت او و كسب نميكند هر نفسى مگر آنچه بر اوست يعنى آنچه كرده است پاداش آن را مىبيند و حمل نميشود و بال كسى بر دوش كسى ديگر . 48 - سليمان بن جعفر حميرى از حضرت رضا ( ع ) روايت كرده است كه نزد آن جناب جبر و تفويض مذكور شد حضرت فرمود كه يك اصل و قاعدهء از براى شما بگويم كه در آن اختلاف نكنيد و كسى با شما گفتگو نكند مگر آنكه او را مغلوب كنيد ما عرض كرديم كه بفرما فرمود حقتعالى اطاعت كرده نشود باكراه و اجبار و معصيت و نافرمانى او نشود بقهر و غلبه و بندگان را مهمل نگذاشته است در ملك خود او مالكست آنچه را كه ايشان را بآن مالك گردانيده و قادر است بآنچه ايشان را بر آن قدرت داده و اگر بندگان بآن اقدام كنند بر اطاعت او آنها را سد و منع نميفرمايد و اگر اقدام كنند بر نافرمانى و معصيت و بخواهد حائل شود ميان ايشان و معصيت ايشان و نگذارد معصيت بكنند ميتواند و اگر حائل نشود و معصيت از ايشان صادر بشود پس خداوند ايشان را داخل معصيت ننموده است بلكه خودشان معصيت را متحمل ميشوند پس از آن فرمود هر كه ضبط كند حدود و اطراف اين كلام را ميتواند با كسى كه مخالف اوست مباحثه و مخاصمه كند . 49 - احمد بن محمد بن ابى نصر بزنطى از حضرت رضا ( ع ) روايت كرده كه من بآن جناب عرض كردم كه بعضى از اصحاب ما قائل بجبر هستند و بعضى قائل باستطاعت هستند يعنى افعال بندگان باستطاعت و ميل خود ايشان است آن جناب بمن فرمود بنويس آنچه ميگويم

94