يعنى نيستند كسانى كه سحر مىآموختند ضرر رساننده باين سحر احدى را مگر باذن خدا يعنى بواگذاشتن خدا ايشان را بر آن كردار چه اگر مشيت خداوند تعلق گرفتى ايشان را بجبر و قهر از اين كردار منع كردى پس از آن فرمود * ( وَيَتَعَلَّمُونَ ما يَضُرُّهُمْ وَلا يَنْفَعُهُمْ ) * و مىآموختند بايشان آن چيزى را كه زيان ميرساند و سود ندهد ايشان را زيرا كه ايشان چون آموختند اين سحر را تا اينكه مردم را بآن جادو كنند و ضرر رسانند پس آموختند چيزى را كه بدين ايشان ضرر رساند و سود نبخشد بلكه ايشان را بسبب اين عمل از دين خدا بيرون كند * ( وَلَقَدْ عَلِمُوا ) * و هر آينه دانسته‌اند اين آموزندگان * ( لَمَنِ اشْتَراه ) * بدينه ) * كه هر كس اختيار كند سحر را يعنى بدل كند آن را بدين حق و بسبب آموختن آن از دين بيرون رود * ( ما لَه فِي الآخِرَةِ مِنْ خَلاقٍ ) * نباشد در آخرت او را هيچ بهرهء و نصيبى از ثواب بهشتى و رسيدن بدرجات عاليات پس از آن ميفرمايد * ( وَلَبِئْسَ ما شَرَوْا بِه أَنْفُسَهُمْ ) * و هر آينه بد چيزى است آنچه فروختند يعنى گرو گذاشتند بآنچيز نفسهاى خود را يعنى بفروختند بهره هاى خود را بعذاب * ( لَوْ كانُوا يَعْلَمُونَ ) * اگر بودندى كه بدانستندى كه آخرت را فروخته‌اند و بهرهء خود را از بهشت واگذاشته‌اند گذاشته‌اند پس معلوم است نميدانند زيرا كه آموزندگان اين سحر را اعتقاد بر آنست كه پيغمبر و خدائى و حشرى و نشرى نخواهد بود و اگر بعد از دار دنيا آخرتى باشد پس با كفر ايشان و قبول نداشتن آن دار آخرت را البته حظى از آن دار از براى ايشان نباشد پس از اين جهت بعد از آن فرمود :
* ( وَلَبِئْسَ ما شَرَوْا بِه أَنْفُسَهُمْ ) * و هر آينه بد است اين عمل كه آخرت را فروختند و بگرو آن عذاب برداشتند * ( لَوْ كانُوا يَعْلَمُونَ ) * اگر ميدانستند كه از براى خود عذاب خريده‌اند و ليكن چون آخرت را انكار داشتند و بآن كافر بودند نميدانستند پس بنظر ايشان بد نبود و جلوهء خوبى كرده بود پس چون كه در حجتها و دليلهاى واضح خدا نظر نكردند بر اعتقاد باطل و انكار كردن حق ندانستند كه معذب خواهند شد يوسف بن محمد زياد و على بن محمد سيار از پدران خود روايت كرده‌اند كه گفتند بحضرت حسن پدر حضرت قائم ( ع ) عرض كرديم كه گروهى گمان كردند كه چون عصيان بنى آدم اوج گرفت حقتعالى هاروت و ماروت را كه دو فرشته بودند از فرشتگان خود اختيار كرده و با فرشتهء ديگر كه سيم آنها است بدنيا فرستاد و هاروت و ماروت با زهره افساد كرده و ارادهء زنا كردند و شراب خوردند و نفس محترمى را كشتند در شهر بابل بعذاب الهى گرفتار شدند و جادوگران از هاروت و ماروت تعليم سحر گرفتند و حقتعالى

204