اين جا چنين است . اگر گفته شود : چرا براى كسوف خواندن نماز واجب شده است ؟
در جواب گفته مىشود : زيرا كسوف آيه اى است از آيات خدا كه نمىدانيم به نشانه رحمت حقّ عزّ و جلّ ظاهر شده يا به منظور عذاب الهى پديد آمده ، بارى نبىّ اكرم صلَّى الله عليه و آله دوست دارند كه امّتشان هنگام ظهور كسوف در مقابل خالق و راحم فزع و جزع و تضرّع نموده تا شرّ آن از ايشان دفع گشته و بدين وسيله از امر مكروه مترتّب بر آن مصون بمانند چنانچه قوم يونس وقتى در مقابل حقّ عزّ و جلّ تضرّع و جزع و فزع نمودند بارى تعالى عذاب را از آنها برگرداند .
اگر گفته شود : چرا نماز آيات ده ركعت مىباشد ؟
در جواب گفته مىشود : نماز يوميّه واجبى كه ابتداء از آسمان نازل شده ده ركعت بود پس اين ده ركعت در اين نماز جمع گرديد و اين كه سجود در آن واجب است به خاطر آن است كه نماز در آن ركوع نيست مگر آن كه حتما سجود نيز دارد و نيز وجه ديگر براى سجود در اين نماز آن است كه مردم بدين وسيله نمازشان را به سجود و خضوع و خشوع ختم مىكنند و امّا اين كه چرا چهار سجده در آن واجب است ، جهت آن اين است كه هر نمازى كه سجودش كمتر از چهار سجده باشد نماز نيست زيرا كمترين غرضى كه از سجود در نماز تأمين مىشود فقط از چهار سجده مىباشد نه كمتر از آن .
اگر گفته شود : چرا به جاى ركوع سجود قرار داده نشده ؟
در جواب گفته مىشود : براى اين كه نماز ايستاده افضل از نشسته است و ديگر آن كه شخص ايستاده كسوف و باز شدن قرص را مىبيند ولى نشسته نمىبيند .
اگر سؤال شود : چرا نماز آيات از اصل نمازى كه حقّ تعالى واجب كرده تغيير نموده است ؟
در جواب گفته شده : زيرا نماز آيات به خاطر تغيّر پيدا نمودن امرى است از امور عالم آفرينش كه عبارت باشد از كسوف و چون علَّت تغيير پيدا نموده معلول نيز متغيّر مىباشد .
اگر گفته شود : چرا روز فطر را عيد قرار داده‌اند ؟
در جواب گفته مىشود : به خاطر دو جهت :
الف : آن كه در اين روز مردم اجتماع كرده و او را حمد كرده و در مقابل منّتهايى كه بر ايشان نهاده او را ستايش كرده و ثنايش مىگويند پس اين روز عيد و روز

851