و اگر دو طائفه از مؤمنين با هم به مقاتله پرداختند . در جواب مىگوييم : كسى كه مأمور است بين دو گروه مقاتلين را اصلاح كند بايد قبل از شروع به قتال و وقوع نزاع بين آن دو بداند باغى و مبغى عليه كدام مىباشند ، اگر باغى را از مبغى عليه تشخيص داد و برايش محرز گشت وظيفه اش آن است كه همراه مبغى عليه با باغى قتال كند تا او را به امر خدا برگرداند يعنى به واسطه قتال او را به حال پيش از بغى رجوع دهد و اگر باغى را از مبغى عليه تشخيص نداد پس جاهل است و نمىداند مؤمن غير باغى كدام و مؤمن باغى كدام مىباشد ، البته مؤمن غير باغى بعد از فحص و تبيين معلوم مىگردد .
و فرق بين مؤمن غير باغى و باغى آن است كه اهل صلاة اجماع دارند بر اين كه غير باغى مؤمن است و هيچ اختلافى در صدق اسم مؤمن بر او بينشان نيست ولى در مؤمن باغى اختلاف است ، پس به آن مؤمن نمىگويند تا وقتى كه اجماع محقّق شود بر ايمانش همان طورى كه اجماع است بر اين كه باغى است ، پس به باغى مؤمن نمىگويند مگر وقتى كه بر ايمانش اجماع محقّق گردد همان طورى كه اجماع قائم است بر بغى او لذا موسوم به باغى مىباشد .
سؤال اگر سائل بگويد : خداوند متعال باغى را برادر مؤمنين معرّفى كرده و برادر مؤمن حتما مؤمن مىباشد .
جواب در جواب گوييم : ادّعاى محالى كرده و حرف بعيدى را ايراد نمودى و شاهد ما بر اين گفتار آن است كه حقّ تعالى در قرآن كريم هود را كه پيامبرى است از پيامبران برادر عاد كه قومى كافر بودند معرفى كرده و فرموده :
* ( وَإِلى عادٍ أَخاهُمْ هُوداً ) * با اين كه هود كافر نبوده و عاد هم موحّد نبودند يا در محاورت به شخص شامى گفته مىشود : يا اخا الشام و به يمانى مىگويند : يا اخا اليمن يا در حقّ شخص شمشير دار كه ملازم با شمشير بوده و با آن مقاتله مىكند مىگويند : فلان اخ السيف و در تمام اين موارد استعمال ، از تأويل و مجاز كمك گرفته شده و الَّا اين طور نيست كه اگر كسى را مجازا برادر مؤمن خطاب كردند حتما مؤمن باشد با اين كه قرآن بر خلاف آن شهادت داده و عرف و لغت نيز شهادت داده كه جماد نظير شام ، يمن ، سيف ، رمح برادر مؤمن است و همان طورى كه گفتيم اين شهادت از قرآن و لغت

729