ما خواهد داد ، شيعيان از گفتار مختار به عمويش به هم برآمدند پس قصد كردند مختار را بكشند ، عمويش از شيعيان عذر خواهى نمود و تقاضا كرد او را ببخشند .
شيعيان از كشتنش درگذشتند ، امام حسن عليه السّلام فرمودند : واى بر شما ، به خدا قسم معاويه به آنچه در مقابل كشتن من به شما وعده داده وفا نخواهد كرد و من تصوّر مىكنم اگر دستم را در دست او گذارده و با وى صلح كنم مرا به حال خود نمىگذارد تا به آئين جدّم عمل كنم و من مىتوانم به تنهايى خداى عزّ و جلّ را پرستش كنم ولى آينده شما را مىبينم كه پسرانتان بر در خانه هاى پسران آنها ايستاده و از آنها نان و آبى كه خداوند برايشان مقرّر كرده را مطالبه مىكنند ولى آنها توجّهى به خواسته ايشان نكرده و نان و آبى به آنها نمىدهند ، پس دورى و هلاكت بر ايشان و رفتارشان باد و بزودى آنها كه ستم مىكنند خواهند دانست كه به چه جايگاهى باز خواهند گشت .
پس مردم عذرخواهى كرده ولى عذرى نداشتند ، سپس امام حسن عليه السّلام نامه اى به اين شرح به معاويه مرقوم فرمودند : امّا بعد : كار من منتهى شد به اين كه مأيوس گشتم از حقّى كه احياء كرده و باطلى كه از بين ببرم آن را ولى كار تو بر وفق مرادت گرديد و من از اين امر ( خلافت ) كناره گرفته و آن را براى تو مىگذارم اگر چه واگذارى من به ضرر قيامت و معاد تو مىباشد ، براى شروطى را پيشنهاد مىكنم كه وفاء به آنها بر تو گران و سنگين نبوده و از اين كه با تو غدر و حيله كرده باشم در هراس و بيم مباش .
« و شروط را حضرت در نامه اى ديگر مرقوم نموده و در آن آرزو كردند معاويه به آنها وفاء كرده و طريق حيله و مكر را پيش نگيرد » سپس در پايان نامه نوشتند : اى معاويه به زودى پشيمان مىشوى همان طورى كه ديگران كه در باطل قدم گذارده يا عدول از حقّ نمودند پشيمان شدند ولى اين پشيمانى زمانى بود كه نفعى به حالشان نداشت و السّلام .
اگر سائلى بگويد : چه كسى پشيمان مىشود ، آيا قيامكننده يا نشسته و آن كه گوشه گيرى اختيار كرده ؟
در جواب گوييم : در برخى موارد قيامكننده ها پشيمان شده‌اند چنانچه نمونه اش زبير است ، حضرت امير المؤمنين صلوات الله عليه فرمودند : زبير به خطاء كارى كه انجام داده بود پى برد و به بطلان آنچه حكم كرده بود واقف گرديد و به تأويل آنچه نسبتش را به نبىّ اكرم صلَّى الله عليه و آله مىداد و باستناد آن خود را در خروجى كه كرده بود

719