صورت ساير افراد اين بيت با هم در قرب نسب به نبىّ اكرم مشترك بوده و امكان دارد هر يك ادّعاء امامت نموده و مردم را به خود دعوت كنند و بدين ترتيب اختلاف و فساد بين افراد بيت نبىّ صلَّى الله عليه و آله واقع مىشود ، در نتيجه بايد ملتزم شويم كه نبىّ اكرم صلَّى الله عليه و آله لازم است اشاره نمايند به مردى از اهل بيت خويش كه افضل و اعلم و اصلح آنها براى امامت باشد .
و امّا چهار دليلى كه مربوط به توصيف نفس شريف امام مىباشد :
امام بايد : اعلم ( داناتر ) و اسخى ( سخاوتمندتر ) و اشجع ( شجاعتر ) و عفيف و معصومترين خلائق باشد و از تمام گناهان چه صغيره و چه كبيره اجتناب داشته و اساسا فترت و جاهليّت كوچكترين اصابتى با آن جناب نداشته باشد .
قابل توجّه آن كه در هر عصر و زمانى لازم است امامى كه قائم به اين اوصاف بوده وجود داشته باشد تا عالم منقرض شده و قيامت بپا گردد .
عبد الله بن يزيد اباضى كه حاضر در مجلس بود گفت : اى هشام از كجا دانستى كه بايد امام اعلم خلائق باشد ؟
هشام گفت : اگر عالم به تمام دانستنىها نبوده و به اصطلاح اعلم نباشد اطمينان و وثوقى به او نبوده لذا احتمال دارد شرايع و احكام دين را جابجا كند مثلا كسى را كه حدّ بر او واجب است حدّ نزده بلكه عضوى از اعضائش را قطع نمايد و به عكس كسى را كه قطع عضوش واجب است حدّ بزند و شاهد ما بر اين گفتار كه بايد امام اعلم خلائق باش فرموده حقّ تعالى در قرآن كريم است :
* ( أَ فَمَنْ يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ يُتَّبَعَ أَمَّنْ لا يَهِدِّي إِلَّا أَنْ يُهْدى فَما لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ ) * ( آيا آن كه خلق را به راه حقّ و طريق سعادت هدايت مىكند سزاوارتر به پيروى است يا آن كه نمىكند مگر آن كه خود هدايت شود ، پس شما مشركان را چه شده كه چنين قضاوت باطل براى بتها مىكنيد ) .
عبد الله بن يزيد گفت :
از كجا دانستى كه بايد امام از همه گناهان معصوم و بركنار باشد ؟
هشام گفت : اگر معصوم نباشد اطمينانى نيست بلكه احتمال دارد مانند ديگران گناهان را مرتكب شده در نتيجه محتاج شويم بر او اقامه حدّ كنيم همان طورى كه بر غيرش حدّ جارى مىسازيم و وقتى احتمال داديم مرتكب گناهان مىشود هيچ وثوق و اطمينانى به او نيست كه از همسايه و دوست و نزديك و محبوبش كتمان نمايد .

659