هشام گفت : هشت دليل بر آن مىباشد ، چهار تا در پيرامون توصيف نسب امام عليه السّلام بوده و چهار تاى ديگر مربوط به توصيف نفس شريفش مىباشد .
امّا چهار دليلى كه در پيرامون توصيف نسب امام مىباشد عبارتند از اين كه : بايد امام از نظر قبيله و جنس و نسب و خاندان معروف و شناخته شده باشد .
شرح و توضيح توضيح اين گفتار آن است كه : اگر لازم نباشد امام عليه السّلام از نظر قبيله و جنس و نسب و خاندان شناخته شده باشد پس ممكن است از هر قبيله اى كه در اطراف و اكناف كره زمين است امام معيّن شود اگر چه قبيله نازل و غير شناخته شده اى بوده كه احتمال هر گونه رذائل خلقى و خلقى در اهل آن داده شود و نيز بايد جائز باشد از هر جنسى ، عرب بوده يا عجم ، ترك بوده يا ديلم ، زنگى بوده يا غير آن امام تعيين گردد در حالى كه واضح و روشن است التزام به اين معنا باطل و مردود است ، پس وقتى جائز نبود مگر آن كه امام از نظر قبيله و جنس شناخته شده باشد به سراغ جنس معروف مىرويم بعد از فحص و گردش هيچ جنسى را در عالم مشهورتر و معروفتر از جنس محمّد صلَّى الله عليه و آله كه جنس عرب است نمىيابيم و دليل بر اين ادّعاء آن است كه حضرتش هم صاحب ملَّت بوده و هم دعوت و بديهى است كه هر يك از اين دو موجب اشتهار و معروفيّت مىباشند .
امّا اين كه آن جناب صاحب ملَّت است : به خاطر آن كه در هر روز و شب پنج بار نام شريفش در معابد و مساجدى كه در جميع اماكن است برده شده و مؤذّنين با صداى بلند مىگويند : اشهد ان لا اله الَّا الله و انّ محمّد رسول الله .
و امّا اين كه آن حضرت صاحب دعوت است : دعوت آن جناب به هر برّ و فاجر ، عالم و جاهل رسيده و به حدّى اين معنا معروف و مشهور است كه احدى توان انكارش را ندارد ، پس نتيجه اين دليل آن است كه بايد امام از اشهر اجناس تعيين شود و چون اشهر اجناس ، جنس عرب بوده و در بين اين جنس تنها قبيله قريش است كه صاحب ملَّت بوده نه ساير قبائل عرب لا جرم امام را بايد از اين قبيله معيّن نمود و چون در بين اين قبيله تنها بيت نبىّ اكرم صلَّى الله عليه و آله است كه صاحب دعوت مىباشد به ناچار بايد امام از اين بيت تعيين گردد و بدين ترتيب دعوت به ملَّت متّصل مىگردد .
و در بين اين خاندان تنها كسى بايد امام باشد كه علاوه بر قرب نسب به پيامبر اكرم از ناحيه آن حضرت به امامتش اشاره هم شده باشد چه آن كه در غير اين

657