فرمودند : على عليه السّلام بر اهل بصره منّت گذاردند همان طورى كه رسول خدا صلَّى الله عليه و آله بر اهل مكَّه منّت نهادند و امير المؤمنين عليه السّلام چون مىدانستند كه به زودى شيعيانش پيدا شده و دولت باطل بر آنها غالب مىشود از اين جهت اموال اهل بصره را به حال خود گذارد و متعرّض آنها نشد تا دولت باطل بعدى به آن حضرت اقتداء كرده و اموال شيعيان را به يغما نبرد و اكنون شما آثار اين سيره حضرت را مشاهده مىكنيد و مىبينيد كه عين همان سيره نسبت به شيعيان عمل مىشود و اگر امير المؤمنين عليه السّلام تمام اهل بصره را مىكشت و اموالشان را اخذ مىكرد البته برايش مباح و حلال بود ولى بر آنها منّت نهاد و چنين نكرد تا بعد از آن حضرت بر شيعيانش نيز منّت گذارده شود و اموالشان را نگيرند .
حديث ( 2 ) روايت شده كه در روز فتح بصره مردم بر امير المؤمنين اجتماع كرده و به حضرتش عرض كردند : يا امير المؤمنين غنائم ايشان را بين ما تقسيم فرما ، حضرت فرمودند : كدام يك از شما حاضر است عائشه را در زمره سهم خود درآورده و او را تصاحب نمايد ؟ ! ( يعنى اين معنا كه ممكن نيست پس تقاضاى تقسيم اموال اهل بصره را نكنيد و مال ايشان را به حال خود بگذاريد ) باب صد و بيست و چهارم سرّ اين كه امير المؤمنين عليه السّلام در هنگام ولايت و خلافتشان چرا زمين فدك را ترك كردند حديث ( 1 ) على بن احمد بن محمّد دقّاق رحمة الله عليه مىگويد : محمّد بن ابى عبد الله كوفى ، از موسى بن عمران نخعى ، از عمويش حسين بن يزيد نوفلى ، از على بن سالم ، از پدرش ، از ابو بصير ، از حضرت ابى عبد الله عليه السّلام ، وى گفت : محضرش عرض داشتم : چرا امير المؤمنين عليه السّلام هنگام ولايتشان بر مردم زمين فدك را اخذ نكرده و به چه علَّت آن را ترك نمودند ؟
امام عليه السّلام فرمودند : زيرا ظالم و مظلوم هر دو بر خداى عزّ و جلّ وارد شدند .
و خدا مظلوم را اجر و ظالم را عقاب فرمود ، لذا حضرت كراهت داشتند چيزى را كه خداى متعال غاصبش را عقاب و مغصوب را اجر داده به خود بازگردانند .

515