حضرت فرمودند : اى اسحاق علَّت آن را مىدانى ؟
عرض كردم : خير .
حضرت فرمودند : كسى كه با او سخن گفتى و سخنانت را فهميد ولى نتوانست آنها را برايت عينا بازگو كند ، او كسى است كه نطفه اش با عقلش عجين و ممزوج شده و شخصى كه سخنانت را با بار اوّل فهميده و عينا آنها را به خودت برمىگرداند ، وى كسى است كه عقلش در شكم مادر با او تركيب گشته و امّا كسى كه با بار اوّل سخنانت را درك نكرده و گفته است دوباره تكرار نما او كسى است كه پس از بزرگ شدن عقلش با او تركيب يافته است .
حديث ( 2 ) محمّد بن الحسن مىگويد : محمّد بن حسن صفّار ، از احمد بن محمّد ، از حسن بن محبوب ، از برخى اصحابش از حضرت امام صادق عليه السّلام نقل كرده كه آن جناب فرمودند :
ستون انسان عقل او است و زيركى و فهم و حفظ و دانش از عقل ناشى مىشوند ، و هر گاه عقل انسان با نور تأييد گردد البته وى حافظ ، زيرك و تيز و با ادراك مىشود و با عقل تمام نقائصش تكميل شده و همين عقل راهنما و روشنكننده چشم و كليد همه امور مىباشد .
باب نود و دوّم سرّ حسن و سوء خلق حديث ( 1 ) على بن حاتم مىگويد : ابو عبد الله بن ثابت از عبد الله بن احمد ، از قاسم بن عروه ، از بريد بن معاويه عجلى ، از حضرت ابو جعفر عليه السّلام نقل كرده كه آن جناب فرمودند :
خداوند عزّ و جلّ فرشته و حوريّه اى از بهشت به نزد حضرت آدم عليه السّلام فرستاد و آن حضرت حوريّه را به تزويج يكى از دو پسرانش درآورده و ديگرى را با جنّ تزويج نمود و از هر دو مولودى به دنيا آمد پس كسانى كه داراى جمال و حسن خلق هستند از نسل آن حوريّه بوده و آنان كه مبتلا به سوء خلق هستند از اولاد جنّ مىباشند و انكار نمودند كه آدم عليه السّلام دخترانش را به تزويج پسرانش درآورده باشد .

359