باب هشتاد و پنجم سرّ عروض نسيان و حصول ذكر و سبب شبيه بودن شخص به عمو و عمّه ها و دايى و خاله ها حديث ( 1 ) پدرم رضى الله عنه فرمود : سعد بن عبد الله ، از احمد بن محمّد بن عيسى ، از على بن الحكم ، از على بن ابى حمزه از ابو بصير نقل كرده كه وى گفت : از حضرت ابا عبد الله عليه السّلام سؤال كرده و محضرش عرض كردم :
بسا مردى شباهت به دايى و خاله هايش داشته و بسيار ديده شده كه به پدر و بسا هم به عموها و عمّه ها شبيه مىباشد سرّ و سبب آن چيست ؟
حضرت فرمودند : نطفه مرد سفيد و غليظ بوده و نطفه زن و همسر زرد و رقيق مىباشد ، در صورتى كه نطفه مرد بر نطفه زن غلبه كند مولود به پدر و عمو و عمّه ها شبيه مىگردد و اگر نطفه زن غالب باشد فرزند به دايى و خاله ها شباهت پيدا مىكند .
حديث ( 2 ) على بن حاتم رضى الله عنه در مكتوبى كه به من نوشت گفت : قاسم بن محمّد ، از حمدان بن حسين ، از حسين بن وليد ، از ابن بكير ، از عبد الله بن سنان ، از حضرت ابى عبد الله عليه السّلام نقل كرده ، وى مىگويد : محضر امام عليه السّلام عرض كردم : چرا مولود شبيه پدر و عمويش مىگردد ؟
حضرت فرمودند : هر گاه نطفه شوهر و آب او زودتر از آب زن خارج شود مولود شبيه مرد و عموهايش مىگردد و اگر آب زن زودتر از آب مرد خارج گردد مولود شبيه مادر و خاله و دايىهايش مىشود .
حديث ( 3 ) ابو العبّاس محمّد بن ابراهيم بن اسحاق طالقانى رضى الله عنه مىگويد :
محمّد بن يوسف حلَّال ، از ابو جعفر محمّد بن خليل [1] مخرّمى [2] از عبد الله بن بكر مسمعى از حميد طويل ، از انس بن مالك ، وى گفت : عبد الله بن سلام در زمينى

[1] - ابن حجر در التقريب ترجمه حال وى را آورده ، محمّد بن الخليل المخرّمى البغدادى ابو جعفر الفلاس متوفى در سال دويست و شصت و اندى .
[2] - در بعضى از نسخ « المخزومى » و در برخى « المحرّمى » ضبط شده ولى صحيح « المخرّمى » با خاء نقطه دارد و راء مكسوره مشدّده منسوب به « مخرم » مىباشد و آن محلَّه اى است در بغداد كه برخى از فرزندان يزيد بن المخرم به آنجا وارد شدند .

329