اقامت دارند و چه آنها كه دوره گردند و بدست كار ميكنند زيرا اينان سرچشمه منافع و فراهم آورنده آنند در شهرستانها از خشكى و دريا و دشت و كوه و از آنجاها كه مردم آشنا نيستند و جرأت ندارند بروند مانند كشورهاى بيگانه و دشمن تو كه داراى صنايعى شدند از توجه خداوند ، آنها را محترم دار و در امن خود بدار و حقوق آنها را محفوظ كن كه آنها مردمى سالم هستند كه از شرشان هراسى نيست و صلح جويند و از شورششان حذرى لازم نيست ، آرزوى آنها اينست كه امنيت برقرار باشد و از همه نسبت بسلطان علاقمند ترند ، كارهاى آنان را در دسترس خود و در اطراف مملكت خود بازرسى كن و متوجه آنها باش ولى با اين حال بدان كه بسيارى از آنها سخت تنگنظر و زشت دريغ هستند و سودپرستند و در معامله بىانصافى كنند و اين مايه زيان عموم مردم و عيب بر حكومات است تو از احتكار جلوگيرى كن زيرا رسول خدا ( ص ) از آن نهى كرده و بايد خريد و فروش با سهولت باشد و با ترازوى درست و نرخهاى عادلانه نسبت بهر دو طرف فروشنده و خريدار ، هر كه پس از نهى تو پيرامون احتكار گرديد او را بگير و كيفر بده نه بيش از حد زيرا رسول خدا چنين كرد .
سپس خدا را ، خدا را باش در باره آن طبقه پائين كه بيچاره‌اند و هم بينوايان و نيازمندان و آنها كه در سختى هستند و زمين گيرند ، زيرا در اين طبقه قانع و سؤال كن هستند و خدا را منظور دار در حق اين طائفه و براى آنها سهمى از درآمد املاك عمومى اسلام مقرر دار در همه شهرستانها زيرا آنان كه دورند همان حق دارند كه نزديكانشان دارند ، و بايد حق همه را مراعات كنى مبادا توجه بامور ديگر تو را از آنها باز دارد زيرا تو از تقصير در امور كوچك معذور نيستى براى انجام امور مهم و بسيار همت خود را از آنها باز مگير و چهره بروى آنها گره مكن و براى خدا تواضع كن تا خدايت بلند كند ، و در

136