نام کتاب : تحف العقول عن آل الرسول ( ص ) ( فارسي ) نویسنده : ابن شعبة الحراني جلد : 1 صفحه : 133
توسعه بده و حقوق كافى بآنها بده كه بر اصلاح حال خود نيرومند گردند و از اختلاس آنچه در دست دارند بىنياز شوند و اگر خلاف فرمانت كنند يا در امانت خود دستبردى زنند حجت تو بر آنها تمام باشد ، سپس از كارشان بازرسى كن و ديده بانهاى درست و باوفا بر آنها بگمار زيرا بازرسى محرمانه از كارشان سبب واداشتن بامانت دارى و سازش آنها با رعيت و خود نگهدارى از ياورانست و اگر يكى از آنان دست بخيانت گشود و بازرسانت در گزارش آن اتفاق كردند بگواهى آنان اكتفاء كن و او را كيفر بدنى بده و هر چه از كار خود اندوخته از او بگير و او را خوار كن و بخيانت داغ نه و ننگ تهمت بگردنش بند . خراجگزاران را تفقد كن كه بهبود خراج و بهبودى خراجگزاران مايه بهبودى ديگرانست و ديگران به نشوند جز بوسيله آنان زيرا همه مردم نان خور خراج و خراجگزارانند بايد بآباد كردن زمين بيشتر بپردازى از گرفتن خراج زيرا گرفتن خراج بدست نيايد جز بآباد كردن ، هر كه آباد نكرده خراج خواهد كشور را ويران كند و مردم را هلاك سازد و كارش استوار نماند جز اندكى ، خراجگزاران همه شهرستانهايت را نزد خود فراآور و بآنها بفرما تا گزارش حال شهرستان خود و نيازمنديها و تسهيلات كار خود را بتو بدهند ، سپس از كارشناسان ديگرى هم بپرس و اگر از سنگينى خراج يا كمآبى و غرق يا بىبارانى و تشنگى يا آفت بتو شكايت كردند تا اندازه اى كه خدا كارشان را بدان اصلاح كند بر آنها تخفيف بده و اگر از تو كمكى خواستند براى اصلاح آنچه بمال خود بر آن قادرند بآنها كمك بده زيرا اين كمك تو را عاقبتى خوب است ، بر تو گران نباشد كه بآنها تخفيف بدهى يا كمك كنى زيرا آن
133
نام کتاب : تحف العقول عن آل الرسول ( ص ) ( فارسي ) نویسنده : ابن شعبة الحراني جلد : 1 صفحه : 133