شما باد به رعايت تقواى الهى در نهان و آشكار ، و سخن حقّ در حال رضا و خشم ، و ميانه روى در توانگرى و بينوائى ، و به دادگرى بر دشمن و دوست ، و به كار كردن در وقت چابكى و تنبلى ، و به خشنودى از خداوند در سختى و راحتى .
پرحرف خطايش بسيار است ، و پرخطا حيايش كم ، و كم حيا پرهيزش كم است . و كسى كه پرهيزگاريش كم گردد دلش بميرد ، و فرد دل مرده به جهنّم مىرود و هر كس كه بينديشد عبرت گيرد ، و پند آموخته گوشه گير شود ، و گوشه گير جان سالم بدر برد . و هر كس كه ترك شهوات گويد آزاده است . و كسى كه حسد را كنار نهد محبوب مردم گردد . عزّت مؤمن در گرو بىنيازى او از مردم است . و قناعت سرمايه اى است تمام ناشدنى . و كسى كه بسيار ياد مرگ كند به كم اين سرا بسنده نمايد . و هر كس دانست كه گفتارش جزء كردارش به حساب آيد جز در آنچه سودش بخشد زبان نگشايد . شگفتا بر كسى كه از كيفر گناه در هراس است و دست از گناه نمىكشد ! و اميد به پاداش اخروى دارد و توبه و كردار شايسته نمىكند . انديشيدن روشنائى آورد ، و بىتوجّهى تاريكى . و نادانى گمراهى است .
و خوشبخت كسى است كه از غير خود درس گيرد ، و ادب بهترين ميراث است ، و خوش اخلاقى بهترين همدم . و با قطع پيوند فاميلى بركت و رشدى ميسور نباشد ، و با هرزگى بىنيازى و توانگرى . سلامتى ده جزء است كه نه قسمت آن در سكوت - جز ياد و ذكر خدا - نهفته است ، و يك قسمت آن در عدم معاشرت با نابخردان . رأس دانش مدارا است و آفت آن خشونت . و از گنجهاى ايمان پايدارى در برابر ناملايمات است . و پاكدامنى زيور تهيدستى و فقر است ، و شكر و سپاسگزارى زيور توانگرى . بسيار ديدار نمودن ملال آور است . و اعتماد نمودن پيش از آزمودن بىاحتياطى است . خودپسندى آدمى نشانهء كم خردى اوست .
هيچ فرد گناهكارى را نااميد مساز ، كه چه بسيار گناهكارانى كه عاقبت بخير شدند ، و چه بسيار افرادى كه به كردار خود دل خوش كرده بودند و سرانجام به تباهى گرائيده و راهى جهنّم شدند . دشمنى با بندگان چه بد توشه اى است براى راه آخرت . خوشا به حال كسى كه علم و عملش ، و دوستى و كينه اش ، و گرفتن و رها كردنش ، و سخن گفتن و خاموشيش ، و كردار و گفتارش را براى خداوند از هر پيرايه اى پاك ساخت . مسلمان تا هنگامى كه پارسا نشود مسلمان نيست و او به پارسائى نرسد تا اينكه زاهد شود ، و نيز زاهد نشود تا دور انديش شود ، و هرگز به دورانديشى نرسد تا اينكه خردمند گردد ، و خردمند نيست مگر آن كسى كه

90