مؤلف و ارزيابى كتاب :
هر شخصيت و دانشمندى در برخورد با نام او ثنايش گفته و با عظمت و تكريم او را ستوده است ، و رأى همگان بر فضل و فقه و تبحّر و جلالت قدر و علوّ شأن و اعتماد بر كتابش منطبق است .
شيخ ابراهيم قطيفى ؛ معاصر محقق كركى - رحمهما الله - در كتاب « الوافية في تعيين الفرقة الناجية » بنا بر نقل قاضى نور الله تسترى قدس سره در مجالس المؤمنين ضمن ترجمهء حال أبو بكر حضرمى حديثى نقل نموده و در بيانش چنين گويد : « الحديث الأول ، ما رواه الشيخ العالم الفاضل العامل الفقيه النبيه أبو محمد الحسن بن على بن شعبة الحرانى في الكتاب المسمى بالتمحيص عن أمير المؤمنين عليه السلام - ثم ذكر الحديث » يعنى : « حديث نخست روايتى است كه دانشمند فاضل عامل فقيه و هوشيار أبو محمد حسن ابن على بن شعبه حرانى در كتاب خود بنام « تمحيص » از اميرالمؤمنين عليه السلام نقل كرده كه فرمود - و حديث را ذكر مىكند - » .
علامهء مجلسى - رضوان الله عليه - در فصل دوم كتاب بحار الأنوار گويد : به نسخه اى عتيق و قديمى از كتاب « تحف العقول » دست يافتم كه نظم و ترتيب آن حاكى از علوّ شأن مؤلفش دارد و بيشتر متن كتاب پند و اندرز ؛ و اصول معلومه اى است كه بى نياز از سند است .
شيخ حر عالمى - رحمه الله - در كتاب خود « أمل الآمل » مؤلف را به لفظ فاضل و جليل ستوده و او را محدّث خوانده است .
مرحوم افندى ( شاگرد علامه مجلسى ) صاحب كتاب رياض العلماء از وى بنام فاضل ، عالم و فقيه ياد مىكند ، و او را مورد اعتماد خود و نيز مرحوم فيض كاشانى مىداند .
سيد بزرگوار محمد باقر خوانسارى در كتاب « روضات الجنات » از او تمجيد كرده و گفته : « او فردى است فاضل ، فقيه ، دانشمند ، هوشيار ، بلند پايه و آبرومند ، وكتابش « تحف العقول » گسترده و پر فائده مىباشد و مورد وثوق اصحاب است » ، سپس به محتواى كتاب پرداخته و ضمن تعريف از آن فصول مختلف آنرا بيان نموده است .

5