سخنانى كوتاه از امام جواد عليه السّلام « در زمينه‌هاى : حكمت ، پند ، زهد و امثال آن » 1 - مردى بدو گفت : مرا سفارش و پندى فرما ، فرمود : آيا مىپذيرى ؟ گفت : آرى ، فرمود : صبر را متّكا ، و ندارى را مايهء راحتى ساز ، و شهوات را ترك گو ، با هوى و هوس مخالفت كن ، و بدان كه تو هرگز بيرون از ديد خداوند نخواهى بود ، پس بنگر چگونه اى .
2 - خدا به يكى از پيامبران وحى فرمود : امّا نتيجهء زهد و بىاعتنائيت به دنيا شتاب در آسودگى تو است . و امّا توجّه و روى نمودنت به من موجب عزّت و سربلندى تو است . ولى آيا از براى من با دشمنى عداوت نموده اى و با دوستى از دوستان من مهرورزى كرده اى ؟
3 - و نقل شده : يك بار قماش سنگين قيمت و پربهائى را براى آن حضرت عليه السّلام مىبردند كه در راه بر اثر دستبرد دزدان ربوده شد ، پس حامل آن بار طى نامه اى موضوع را به امام گزارش داد ، آن حضرت نيز در ذيل نامه اين گونه پاسخش نوشت : بىشكّ جان و اموال ما از مواهب گواراى الهى و از عاريتهاى سپرده شدهء او است ، تا آنجا كه بخواهد ما را در خوشى و شادى بهره مند مىسازد ، و هر آنچه كه بخواهد توأم با اجر و ثواب از ما مىستاند ، بنا بر اين هر كس كه بيتابى بر صبرش چيره گردد پاداش و اجرش تباه گردد ، و من از اين موضوع به خدا پناه مىبرم ! .
4 - هر كس در كارى حاضر باشد و آن را مكروه و ناپسند بدارد همچون غايب است ، و اگر غايب از آن باشد ولى بدان كار راضى و خوشنود باشد چون فردى است كه در آن ماجرا حضور داشته است .
5 - هر كس كه به گوينده اى گوش فرا دهد مانند آن است كه او را پرستيده ، پس اگر گوينده از خدا گويد او خدا را پرستيده ، و چون از زبان ابليس گويد او ابليس را پرستيده .
6 - داود بن قاسم گويد : از آن حضرت عليه السّلام پرسيدم : معنى « صمد » چيست ؟
فرمود : چيزى كه عارى از ميانه و ناف است . گفتم : ديگران گويند : چيزى است كه درون ندارد ، فرمود : هر چه درون دارد داراى ميانه و ناف نيز هست .
7 - أبو هاشم جعفرى - روزى كه آن حضرت دخت مأمون امّ الفضل را

427