13 - هر كس را در حضور با كنيه ياد كن و در غيابش با اسم .
14 - دوست هر كس خرد و عقل او است و دشمن او جهل و نادانيش .
15 - مهرورزى و محبّت با مردم نيمى از عقل و خرد است .
16 - خداوند پرگوئى و تلف مال و بسيارى درخواست و اظهار حاجت را دشمن مىدارد .
17 - عقل هيچ فرد مسلمانى كامل نگردد تا برخوردار از ده خصلت شود : 1 - به خير او اميد باشد ، 2 - و از شرّش ايمنى ، 3 - خوبى و خير ديگران را بسيار شمارد ، 4 - و خير بسيار خود را اندك و ناچيز ، 5 - نه از مراجعهء نيازمندان به خود خسته شود ، 6 - و نه در طول عمر از طلب و تحصيل علم و دانش ملول و خسته گردد ، 7 - فقر در راه خداوند از توانگرى در غير راه حقّ ، 8 - و خوارى در راه حقّ از سربلندى در راه دشمن خدا نزد او محبوبتر است ، 9 - نزد او ؛ گمنامى از شهرت مطلوبتر است ، سپس آن حضرت عليه السّلام افزود : دهم و چه دهمى ؟
پرسيدند : آن چيست ؟ فرمود : كسى را نبيند جز آنكه گويد : او از من بهتر و پرهيزگارتر است ، همانا مردمان [ در نزد او ] دو دسته‌اند : يكى بهتر و پرهيزگارتر از او ، و ديگرى بدتر و پستتر از او ، پس چون با بدتر و پستتر از خود برخورد كند گويد : شايد نيكى و خيرش در باطن است ، كه آن بخير او است ، و خير و خوبى من آشكار است كه آن به شرّ من است . و هر گاه با كسى كه از او بهتر و پرهيزگارتر است برخورد كند در برابرش تواضع نمايد تا بدو ملحق گردد ، پس هر گاه چنين كند مجد و بزرگواريش بالا گيرد و خيرش پاك و دلپسند ، و نامش نيكو شود ، و آقا و سرور مردم عصر خود گردد .
18 - و مردى از آن حضرت عليه السّلام در بارهء اين آيه سؤال كرد : * ( وَمَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى الله فَهُوَ حَسْبُه ) * : « هر كس كه بر خدا توكَّل كند ، خدا او را كافى است - طلاق : 3 « ، فرمود : توكَّل بر خدا درجاتى دارد : يكى اين است كه در تمامى امور مربوط به تو هر چه در باره ات كند به او اعتماد كنى ، و هر چه با تو كند راضى باشى و بدانى كه او از هيچ خير و رعايتى در باره ات كوتاهى نكرده ، و نيز بدانى كه حكم و فرمان در اين جهت با او است ، بنا بر اين با واگذارى امورت بخدا بر او توكَّل كن ، و يكى از اين امور اعتقاد و ايمان به غيب و امور پنهانى خدا است ، همان كه دانش و فهم تو قدرت درك آن را ندارد ، پس مىبايد كه علم آن را به او و به امنايش واگذارى ، و در مورد آن امور پوشيده و غير آن بدو اعتماد داشته باشى .

417