امام ، امانتدارى است همراه و رفيق ، و پدرى است خيرخواه ، و برادرى است مهربان ، و همچون مادرى است به كودك خردسالش نيكوكار ، و پناهگاه بندگان است .
امام ، امين خدا در زمين و مخلوقات ، و حجّت او بر بندگان ، و خليفه اش در سرزمينهاى او است ، و دعوتكنندهء بسوى خدا و نگهدارنده و مدافع حريم او است .
امام ، از گناهان پاك است و از هر عيبى بركنار ، و به دانش مخصوص است ، و به حلم و بردبارى معروف ، اساس و نظام دين ، و موجب عزّت اهل اسلام و مايهء خشم منافقان و هلاكت كافران است .
امام يگانهء عصر خويش است ، نه كسى به پايه اش برسد و نه دانشمندى همطراز او باشد و نه جايگزينى دارد ، [ امام ] عارى از هر مثل و مانندى است ، و تمام فضائل - بىهيچ سعى و درخواستى - مخصوص او است ، بلكه اين ويژگى و امتياز از جانب خداوند با فضل و بخشش بدو عنايت شده است ، پس [ با اين اوصاف ] ديگر چه كسى به معرفت امام رسد يا كنه وصفش را دريابد ؟ ! هرگز هرگز ! خردها ناكامند ، و افكار سرگردان و انديشه‌ها حيران ، و سخنسرايان ناتوانند ، و شاعران خسته ، و اديبان بىزبان ، و زبان آوران به لكنت افتند ، و دانشمندان خاموشند از اينكه بتوانند يكى از شئون و فضائل او را وصف كنند ، و در نتيجه جملگى به عجز و كوتاهى معترفند ، پس چگونه ممكن است تمام اوصاف امام بيان شود ، يا بتوان حقيقت او را شرح داد و جانشينى برايش يافت كه جاى او را بگيرد ؟ از كجا ؟ در حالى كه او بمانند ستاره ؛ از دسترسى دستيازان و شرح واصفان بدور است ، آيا پنداشته‌اند كه اين مقام جز در آل پيامبر صلَّى الله عليه و اله و سلَّم يافت شود ؟ بخدا سوگند نفسشان به آنان دروغ گفته ، و آرزوهاى باطل سست و ضعيفشان ساخته ، زيرا به پرتگاهى بلند و سخت و به منزلى لغزنده پانهاده‌اند كه سرانجام قدمهايشان لرزيده و به گودال درافتند . از اين رو كه مىخواهند با رأى و نظر خود در صدد نصب امام برآيند ، آنان را چه به انتخاب امام ؟ ! حال اينكه امام دانائى است عارى از جهل ، و زمامدارى است بىهيچ نيرنگ ، [ امام ] بنياد و سرچشمهء نبوّت است ، نه در نسب داراى عيبى است و نه در حسب او را همطرازى ، نژادش از قريش و اصلش از هاشم ، و از خاندان رسول خدا - شرف اشراف - صلَّى الله عليه و اله و سلَّم است ، و فرع و شاخه اش عبد مناف . علم و دانش را بركت بخشد و حلم و بردبارى را كامل سازد ، قوى و نيرومند در كار امامت ، و داناى به سياست و شايستهء

414