مال و مركب و جانش بجنگد تا كشته شود شهيد است . و كشتن هيچ يك از كافران در روزگار تقيّه جايز نيست ، مگر اينكه آن فرد قاتل يا ماجراجو و شورشي باشد ، و اين در صورتى است كه هيچ هراسى از كشته شدن خود نداشته باشد . و نيز خوردن مال مخالفان و ديگران روا نيست . و تقيّه نمودن در جاى خود واجب است .
و هر كس كه براى دفع ستم از خود از روى تقيّه سوگندى دروغ بخورد كفّاره اى ندارد .
و طلاق قانونى در اسلام همان است كه خداى جليل و عزيز فرموده ، و بر اساس سنّت پيامبر صلَّى الله عليه و اله و سلَّم است ، و طلاق عارى از سنّت صحيح نمىباشد ، و طلاقى كه مخالف قرآن باشد طلاق نيست ، همچنان كه ازدواج مخالف سنّت ازدواج نيست .
و بيش از چهار زن آزاد را به زوجيّت مگير . و اگر مردى همسرش را بيش از سه بار - طبق سنّت - طلاق دهد تا زمانى كه آن زن شوهرى بعقد دوام اختيار نكند ديگر بدان مرد باز نمىگردد ( و چنانچه او درگذشت يا طلاق داد خود محلَّل واقع شده و آن زن بر شوهر اوّل حلال مىشود و مىتواند بعقد دائم او درآيد ) ، و امير المؤمنين عليه السّلام فرموده : « از ازدواج با زنانى كه در يك مجلس سه بار طلاق داده شده‌اند اجتناب كنيد ، زيرا اينان شوهر دارند ! » ( عقيدهء مخالفان اين است كه ميتوان در يك مجلس سه بار همسر را طلاق داد ) و صلوات فرستادن بر پيامبر صلَّى الله عليه و اله و سلَّم در همه جا : هنگام وزيدن باد [1] و عطسه كردن ، و غير اينها مستحبّ مىباشد .
و دوستى با دوستان خدا ، و دوستان ايشان ، و دشمنى با دشمنان خدا و بيزارى از آنان و سركرده و امر ايشان واجب است .
و نيكى به پدر و مادر واجب است ، پس اگر آن دو مشرك بودند فرمانشان را مبر ، ولى بطريقى خوش و نيكو با آن دو معاشرت كن ، چرا كه خداوند مىفرمايد : * ( اشْكُرْ لِي وَلِوالِدَيْكَ إِلَيَّ الْمَصِيرُ ، وَإِنْ جاهَداكَ عَلى أَنْ تُشْرِكَ بِي ما لَيْسَ لَكَ بِه عِلْمٌ فَلا تُطِعْهُما ) * : « مرا و پدر و مادرت را سپاس دار ؛ بازگشت [ همه ] به سوى من است ، و اگر آن دو بر تو سخت گيرند و بكوشند كه چيزى را با من انبازگيرى كه بدان دانش ندارى ، پس فرمان ايشان مبر - لقمان : 13 و 14 » . و امير المؤمنين عليه السّلام [ در

[1] بنظر مىرسد لفظ « الرّياح » تصحيف « الذّبائح » - همچنان كه در كتاب عيون أخبار الرّضا عليه السّلام است - باشد ، يعنى : صلوات فرستادن هنگام بريدن سر حيوان حلال گوشت .

395