كمال استفاده را ببرد ، قسم به خدائى كه جانم در دست اوست ، پس از مرگ توبه حاصلى ندارد ، و پس از دنيا خانه و سرائى براى انسان جز بهشت و يا جهنّم نيست .
سخنان پيامبر صلَّى الله عليه و اله و سلَّم در بارهء : دانش ، خرد ، نادانى دانش را بياموزيد كه يادگيرى آن خير ؛ و گفت و شنودش حمد و ثناى الهى ، و تحقيق در آن جهاد است ، و آموزش به جاهل صدقه است ؛ و نشرش سبب نزديكى به خداست ، زيرا دانش راهنماى حلال و حرام بوده و طالب خود را به بهشت مىبرد ، و همچنين همدم تنهائى ؛ و دوستى است به وقت دورى از خانه و كاشانه ؛ و راهنمائى در خوشبختى ؛ و اسلحه اى بر عليه دشمنان ، و زيب و زيور دوستان . خداوند به جهت دانش مردمى را رفعت بخشيده و در اعمال شايسته الگوئى جهت پيروى قرار داد . كارهاشان مورد توجّه ؛ و آثارشان مورد بينش و راهنماست .
فرشتگان خواهان دوستى با ايشانند ، زيرا دانش ؛ هستى و زندگى بخش دلها و روشنائى ديدگان از نابينائى ؛ و نيروى بدنها از سستى است .
اطاعت از خدا و شناخت و اقرار به يكتائى او ، صلهء رحم ، شناختن حلال و حرام ؛ همه و همه در سايه دانش انجام شود ، و دانش پيشواى خرد است .
و خداوند عقل را به سعادتمندان دهد و از بدبختان دريغ فرمايد . و نشانهء فرد عاقل : صبر در برابر گستاخى نادان ؛ و گذشت از كسى كه به او ستم كند ، و فروتنى براى زيردست ، و جلوزدن در تحصيل نيكى از بالادست خود ، و عاقبت انديشى قبل از سخن گفتن ؛ اگر نيك است بگويد و سود برد ، و اگر زشت است سكوت كند تا سالم بماند ، و به هنگام فتنه به خدا پناهنده شده ، و دست و زبان خويش باز دارد ، اگر رفتار شايسته اى ديد آن را غنيمت شمارد ، هرگز شرم و حيا از او جدا نشود ، و هيچ حرص و طمعى از او سر نزند ، پس اينها ده خصلت شناسايى عاقل است .
و نشان نادان : ستم نمودن به دوست ، درازدستى به زير دست ، و تكبّر بر بالادست است ، و گفتارش بدون انديشه است و سكوتش غفلت ، و در صورت ابتلاى به فتنه در گرداب آن هلاك شود ، و اگر رفتار شايسته اى بيند روى برگردانده و كندى كند ، از گناهان گذشته خود هراسى ندارد ، و در باقى عمر دست از گناهان نشويد ، در كار نيك سستى كرده ، و در آن كندى نمايد ، و براى .

33