سپس سعد بن عباده برخاسته و گفت : اى رسول خدا ، مانع ما در رسيدن بدان چه ديگران رسيدند نه ترس از دشمن بود و نه بىرغبتى به پول [1] بلكه ترسيديم مبادا از شما دور شويم و گروهى از مشركان بر شما حمله كنند ، يا شما را تنها و بىياور بينند و يورش برده و به شما گزند و آسيبى رسانند ، و با اين وضع اگر شما تنها خواستهء اين جماعت را اجابت فرمائيد ، مسلمانان ديگر ناكام و بىبهرهء از غنائم به شهر بازمىگردند ، [ اين را گفت ] و نشست ، سپس آن مرد مدنى برخاسته و همان سخن پيش خود را تكرار كرد و نشست ، و خلاصه هر كدام از طرفين حرف خودشان را سه بار تكرار كردند .
و پيامبر صلَّى الله عليه و اله و سلَّم هيچ واكنش يا عكس العملى از خود نشان نداد و توجّهى بديشان نكرد ، تا اينكه خداوند عزيز و جليل اين آيه را نازل فرمود : * ( يَسْئَلُونَكَ عَنِ الأَنْفالِ ) * ، يعنى : « تو را از انفال ( غنائم جنگى ) مىپرسند - انفال : 1 » - و كلمهء « انفال » در آن روز دربرگيرندهء هر چيزى بود كه در جنگ بدست مردم مىافتاد ، مانند اين آيه * ( ما أَفاءَ الله عَلى رَسُولِه ) * يعنى : « آنچه خدا به پيامبر خود بازگردانيد - حشر : 8 » ، و : و [ أنّ ] ما * ( غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْءٍ ) * ، يعنى : « هر چه به چنگ آريد - انفال : 42 » ، سپس خداوند فرمود : * ( قُلِ الأَنْفالُ لِلَّه وَالرَّسُولِ ) * ، يعنى : « بگو : آن غنيمتها از آن خدا و پيامبر است » ، در نتيجه [ با نزول اين آيه ] غنيمت را از ايشان باز گرفته و آن را منحصرا به خدا و رسول اختصاص داده ، سپس در ادامهء آيه فرمود : * ( فَاتَّقُوا الله وَأَصْلِحُوا ذاتَ بَيْنِكُمْ وَأَطِيعُوا الله وَرَسُولَه إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ ) * ، يعنى : « پس ، از خدا پروا داشته باشيد و ميان خود آشتى و سازش كنيد ، و خداى و پيامبر او را فرمان بريد اگر ايمان داريد » . پس از آنكه پيامبر صلَّى الله عليه و اله و سلَّم وارد مدينه شد ، خداوند بر او آيهء : * ( وَاعْلَمُوا أَنَّما غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَأَنَّ لِلَّه خُمُسَه وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبى وَالْيَتامى وَالْمَساكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ إِنْ كُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِالله وَما أَنْزَلْنا عَلى عَبْدِنا يَوْمَ الْفُرْقانِ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعانِ ) * را نازل كرد ، يعنى : « و بدانيد كه هر چه به چنگ آريد پس يك پنجم آن براى خداى و پيامبر و خويشان [ پيامبر ] و يتيمان و تهيدستان و در راه ماندگان [ از خاندان پيامبر ] است ، اگر شما به خداى و آنچه [ از قرآن ] بر بندهء خود روز جدا شدن [ حقّ از باطل ] ( روز بدر ) روز برخورد

[1] پول ترجمهء « الاجرة » است ، ولى در غالب نسخه‌ها : « الآخرة » بود .

322