صفت ايمان آن حضرت عليه السّلام فرمود : تعريف صفت ايمان اقرار بندگى و خضوع در برابر خدا است بدان اقرار ، و تقرّب جستن بدرگاه او ، و انجام تمام واجبات با دانستن آنها - كوچك صلَّى الله عليه و اله و سلَّم ، عليها السّلام بزرگ - از مرز توحيد و يكتاشناسى و غير آن بترتيب تا انتهاى ابواب طاعت همگى بهم پيوسته و مربوطند ، پس هر گاه بنده اى واجباتش را - همان گونه كه ما برايت گفتيم و بدو رسيده - انجام داد ؛ او فردى مؤمن و شايستهء برخوردارى از صفت ايمان ؛ و مستوجب پاداش الهى است ، چرا كه معناى ايمان بطور كلى اقرار است ، و اقرار يعنى : پذيرفتن و تصديقى كه قرين و همراه طاعت باشد ، پس بدين خاطر بثبوت رسيده است كه تمامى طاعات از كوچك و بزرگ بهم پيوسته‌اند و مربوط ، و فرد مؤمن از صفت ايمان خارج نشد مگر به ترك آنچه در خور اهل ايمان است ، و تنها با انجام واجبات بزرگ آنهم بطور پيوسته ، و ترك معاصى كبيره و پرهيز از آنها است كه سزاوار و شايستهء اسم ايمان مىگردد ( يعنى مؤمن مىشود ) ، و با ترك مستحبّات و اعمال كوچك و ارتكاب گناهان صغيره از ايمان خارج نمىشود ، تا زمانى كه هيچ يك از طاعتهاى واجب را ترك نگفته ، و گناهان كبيره انجام نداده ، و مرتكب اين امور نشده مؤمن است ، بر پايهء فرمايش خداوند كه ميفرمايد : * ( إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْه نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَيِّئاتِكُمْ وَنُدْخِلْكُمْ مُدْخَلًا كَرِيماً ) * ، يعنى : « اگر از گناهان بزرگى كه از آن بازتان داشته‌اند ( جرمها ) دورى كنيد بديها و گناهان [ كوچكتان ] را از شما بزدائيم و شما را به جايگاهى گرامى درآوريم - نساء : 31 » ، مراد : آمرزش گناهان صغيره و كوچك است ، كه اگر فردى مرتكب يكى از گناهان كبيره شود از تمامى گناهان [ كوچك و بزرگ ] بازخواست و مجازات خواهد شد ، و عذاب مىگردد . اين بود صفت ايمان و فرد مؤمنى كه شايستهء برخوردارى از پاداش است .
صفت اسلام و امّا معنى صفت اسلام و حقيقت شرح آن اعتراف به تمام طاعات كه حكم آن شناخته شده و انجام آن لازم است مىباشد ، پس هر گاه شخصى چنين اعترافى نمود - بدون آنكه در دل بدان معتقد باشد - در خور نام مسلمان گردد ، و سزاوار احكام ظاهرى اسلام كه همان : دوستى ظاهرى ، و پذيرش شهادت او ، و نيز مشمول احكام ارث است مىگردد ، و در حقوق - چه در سود و چه در زيان - با

310