51 - كسى كه رعايت سه نكته را كند خوشبخت شود : سپاسگزارى هنگام ظهور نعمت ، طلب عفو و مغفرت هنگام تأخير روزى ، و بسيار گفتن : « لا حول و لا قوّة إلَّا با لله » هنگام مصيبت و سختى .
52 - دانش سه گونه است : يا « فقه » براى امور دينى ، يا « پزشكى » براى بدن ، و يا « نحو » براى سخن گفتن است .
53 - حقّ خدا به هنگام سختى خشنودى است و پايدارى ، و در راحتى ستايش است و سپاسگزارى .
54 - گناه نكردن آسانتر از توبه كردن است ، و چه بسا اندك ساعت خوشى اندوهى دراز ببار آورد . مرگ علامت رسوائى و بىارزشى دنيا است كه [ ياد آن ] هيچ دلخوشى و لذّتى را براى دانا و خردمند باقى نگذاشته است .
55 - دانش رهبر است ، و كردار راننده ، و نفس [ مركبى ] لجوج و خيره سر .
56 - بدان چه نااميدى اميدوارتر باش تا بدان چه در انتظار آن هستى ، زيرا موسى عليه السّلام رفت تا پاره اى آتش براى خانواده اش برگيرد ، خدا با او سخن گفت و پيامبر شد و بازگشت . و ملكهء سبا [ خورشيد پرست ] بيرون شد و در مصاحبت سليمان عليه السّلام مسلمان شد . و ساحران فرعون در پى عزّت فرعون شتافتند و با ايمان بازگشتند .
57 - شباهت مردم در امورشان به حاكمان بيش از شباهت ايشان به پدرانشان مىباشد .
58 - اى مردم بدانيد : عاقل نيست كسى كه از سخن ناروا در باره اش پريشان و مضطرب گردد [1] ، و فرزانه نيست آن كس كه از ستايش نادان خرسند شود ، مردمان زائيدهء كردار نيكشان مىباشند . ارزش هر كس در گرو آن است كه بدان آگاهى دارد . به دانش سخن گوئيد تا شخصيت شما بارز شود .
59 - خدا رحمت كند آن كس را كه : خدايش را در نظر دارد ، و خطايش را جلوگير باشد و با تمايلش ستيز كند ، و آرزوهاى نابجايش را زير پا نهد ، با پرهيزگارى هواى نفس خود را مهار نمايد و با ترس الهى آن را لجام زند . سپس مهارش را در دست گرفته به راه فرمانبردارى خدا سوق دهد . و با كشيدن لجام از

[1] يعنى : كسى كه قول مزوّر و ساختگى در او تأثير گذارد عاقل نيست .

190