در ما بين دو پيغمبر قرار ميگرفتند و كارها برايشان مشتبه ميگشت و ببدبختى دچار ميگشتند ، و ممكن است مقصود از فترت در اينجا معناى لغوى آن باشد كه از فتور و سستى گرفته شده يعنى ميترسم كه شما سستى ورزيد ) . شما ( در زمان گذشته و هنگام بيعت با ابى بكر ) از من روى گردانديد و انحرافى پيدا كرديد كه در آن كارتان نزد من پسنديده رأى نبوديد ، و اگر بخواهم ( كه وضع ناهنجار گذشته را تشريح كنم ) ميتوانم گفت ، و خدا از گذشته ها بگذرد ، آن دو نفر در خلافت پيشى جستند ، و سومى چون كلاغى كه همواره در فكر شكم خويش است باين كار قيام كرد ، واى بر او كه اگر دو بالش چيده شده بود و سرش جدا گشته بود ( و بتصدى منصب خلافت نميرسيد ) برايش بهتر بود ، از بهشت بازماند و ( اينك ) دوزخ در جلوى او است .
سه و دو رويهم پنج مىشود و ششمى ندارد ( يعنى مخلوق خدا از اين پنج دسته خارج نيستند ) :
فرشته اى كه با دو بال خود ( در درجات كمال ظاهرى و معنوى ) پرواز ميكند .
پيامبرى كه خدا زير بازويش را گرفته ( و او را از خلق برگزيده و از گناه حفظ كرده ) .
كوشاى پرتلاشى كه نهايت كوشش خود را ( در راه كسب كمالات يا در اقامهء حق و از بين بردن باطل و واداشتن مردم بپرستش حق ) ميكند ( فيض ( ره ) گويد : مقصود از اين دسته امام معصوم عليه السّلام است ، و اين سه دسته اهل عصمت و مقرب درگاه حق هستند ) .
جويندهء اميدوار ( بلطف حق ) .
تقصير كار ( گمراه ) كه در آتش است .
راست و چپ ( راه ) گمراه كننده است ، و راه ميانه آن جاده اى است كه كتاب خدا و آثار نبوت بر آن قرار گيرد ، بهلاكت رسيد هر آنكه ادعاى ( بيجا ) كرد ، و نوميد گشت هر كه دروغ بست ، خداوند اين امت را بوسيلهء شمشير و تازيانه ادب فرمود ، و در پيشگاه امام بحق هيچ كس را در آن دو رخصت و مسامحه نيست ( يعنى امام هر گاه براى اجراى حد خدا لازم داند كسى را با شمشير و تازيانه ادب كند كسى نتواند در اجراى آن مسامحه نموده و شانه خالى كند و مسامحه و سازش با كسى نشود ) پس در خانه هاى خود پنهان شويد ( و از اعمال تعصب و ستيزه جوئى پرهيز كنيد ) و ميان يك ديگر را اصلاح كنيد ، و توبه پشت سر شما است ( و شما را از آلودگى بگناه بعقب ميكشد مانند طنابى كه بگردن حيوان بيندازند و كسى از عقب او را بكشد كه بسوى مال مردم نرود ) و هر كه رو در روى حق ايستاد و بستيزهء با آنان برخاست هلاك گردد .

97