آدم و همسرش را نهى كرد كه از آن درخت نخورند ولى خوردن ايشان را خواست و اگر نميخواست كه بخورند خواست آنها بر خواست خداى تعالى غلبه نميكرد و حضرت ابراهيم را امر كرد كه اسحاق ( و بقول مشهور اسماعيل ) را سر ببرد ولى نخواست كه سر او را ببرد و اگر ميخواست ، خواست ابراهيم بر خواست خداى تعالى غلبه نميكرد .
شرح - علامه مجلسى از قول صدوق - عليهما الرحمة - نقل ميكند كه او در كتاب توحيد بعد از ذكر اين خبر ميگويد : خداى تعالى آدم و همسرش را از خوردن آن درخت نهى كرد و ميدانست كه آنها خواهند خورد ولى خداى عز و جل خواست كه با جبر و قدرت مانع خوردن آنها نشود چه آنكه آنها را از خوردن نهى كرده و باز داشته بود ، اينست معنى خواست خدا نسبت بآنها و اگر ميخواست ايشان را با جبر و زور از خوردن باز دارد و آنها ميخوردند ، خواست آنها بر خواست خدا غلبه كرده بود چنان كه امام ( ع ) فرمود .
سپس مرحوم مجلسى اراده عزم و اراده حتم را معنى ميكند كه اراده عزم آنست كه تنها چيزى را بخورد و بطلب آن كشيده شود و اراده حتم آنست كه تمام شرايط تأثير را داشته باشد و بوجود آوردن آنچه را خواسته قطعى شده باشد پس ممكن است اراده عزم باشد و اراده حتم نباشد .
5 - امام صادق ( ع ) فرمود : خدا خواسته و اراده كرده ولى دوست نداشته و نپسنديده ، خواسته است كه چيزى نباشد مگر اينكه او بداند و همچنين هم اراده كرده و دوست نداشته كه او را سوم سه خدا گويند و كفر را براى بندگان خود نپسنديده است .
شرح - اراده و خواست خدا تعلق گرفته است كه آنچه در عالم واقع مىشود از كوچك و بزرگ چنان كه هست بداند و حتى ميداند كه نصارى او را خداى سوم دانند ولى آن را دوست ندارد و ميداند كه بعضى از بندگانش باو كافر شوند ولى او كفر را براى بندگانش نمىپسندد .
6 - امام رضا عليه السلام فرمود : خداى تعالى فرمايد : اى پسر آدم بخواست من است كه تو هر چه براى خود خواهى توانى خواست و بنيروى من است كه واجبات مرا انجام ميدهى و بنعمت من است كه بر نافرمانيم

209