نموده ( 1 ) و با امضائش علل آنها را تشريح كرده و امرشان را آشكار نموده ، اينست ، تقدير خداى عزيز دانا .
شرح - مجلسى عليه الرحمه فرمايد : اين حديث از جمله مشكلات و متشابهات احاديث است و شايد اشاره داشته باشد باختلاف مراتب تقدير چيزها در الواح آسمانى يا اختلاف مراتب آماده شدن علل آنها تا وقت حصول آنها .
باب اينكه چيزى در آسمان و زمين نباشد جز با هفت خصلت 1 - امام صادق عليه السلام فرمود : چيزى نه در آسمان و نه در زمين باشد جز با اين هفت خصلت : با مشيت و اراده و قدر و قضاء و اذن و كتاب و اجل ، هر كه گمان كند كه او ميتواند يكى از اينها را نقض كند كافر است .
2 - موسى بن جعفر عليه السلام فرمود : چيزى نه در آسمانها و نه در زمين باشد مگر بسبب هفت چيز با قضاء و قدر و اراده و مشيت و كتاب و اجل و اذن . هر كه غير اين گمان كند بر خدا دروغ بسته است - يا فرمود بر خداى عز و جل رد كرده است .
شرح - پيداست كه در اين دو روايت مقدمات وجود و پيدايش هر چيزى را هفت مرتبه دانسته است اما ترتيب آنها محقق نيست زيرا كه همين دو روايت در ذكر ترتيب مختلف است . شارحين دانشمند براى هر يك از اين هفت مرتبه معانى مختلفى گفته‌اند ، ولى در باب آينده مشيت و اراده و قضاء و قدر از قول امام هفتم

206