ب - به استناد بعضى از روايات به هشام نسبت داده اند كه ترك تقيه نموده و مخالف دستور امام دائر به ترك مناظره و امر به سكوت رفتار كرده و در نتيجه مخالفت فرمان سكوت و ادامه مناظره با دشمنان باعث حبس و كشته شدن " موسى بن جعفر " ( ع ) شده است .
دفاع : 1 - روايات مدح قويتر است ، بلكه بعضى ادعاى تواتر آنها را نموده اند .
بعلاوه توثيق و تجليل دانشمندان بزرگ اسلامى نسبت به هشام ، روايات مدح را تأييد مىنمايد . بنابر اين هيچ مستبعد نيست كه روايات مدح قدح مجعول و منشأش حسد نسبت به مقام " هشام بن الحكم " باشد . چنان كه اين توجيه را تأييد مىكند فرمايش حضرت " رضا " ( ع ) كه فرمود : رحمه الله كان عبدا ناصحا اوذى من قبل اصحابه حسدا خداوند رحمتش كند بنده خير خواهى بود ، اصحابش از نظر حسد آزارش كردند .
از اين روايت استفاده مىشود كه اصحاب " هشام بن الحكم " با مخالفين در جعل نسبت هاى ناروا همكارى داشته‌اند چه خوش گفته شاعر عرب : محسد به خلال فيه فاضلة وليس تفترق النعماء والحسد . يعنى او نظر به صفات فاضله‌اش مورد حسد واقع شده است ، البته نعمت از حسد تنگ نظران جدائى ندارد بلكه هر دو باهم اند . و بر فرض مجعول نبودن به منظور جمع بين آنها و اخبارى كه دلالت بر مدح هشام و دعا كردن ائمه براى او و احترام مخصوص نسبت به او و مقدم كردنش بر ساير اصحاب با جوانيش و كبر سن سائرين دارند ، لازم است روايات قادحه را حمل بر تقيه نماييم و بگوييم كه آنها از نظر تقيه وحفظ جان " هشام بن الحكم " از معصوم رسيده است و مؤيد اين توجيه استرحام حضرت " رضا " ( ع ) و حضرت " جواد " ( ع ) با تعليل به اينكه از ناحيه اهل بيت دفاع مىكرد مىباشد . ( و ما در قسمت علاقمندى اهل بيت روايات داله بر ترحم آن دو امام را براى او ذكر كرديم ) . چه اگر هشام گناهكار بود و شركت در خون امام هفتم داشت حضرت رضا و حضرت جواد عليهما السلام براى او استرحام نمىكردند ، بنابراين خبرى كه از حضرت رضا ( ع ) نقل شده و ظاهرش از شركت او در خون امام هفتم حكايت مىكند محمول بر تقيه است . بهترى گواه اين توجيه ، فرمايش

72