براى گروهى كه امور را با خرد به سنجندند پديدار است . ( حم ) ( رمزى از رموز قرآن يا اشاره به دو اسم حميد و مجيد خداست ) سوگند به قرآن روشن بيان كه ما آن را به زبان فصيح عربى مقرر داشتيم تا شما ( بندگان ) در فهم آن عقل و خرد به كار بنديد و يكى از نشانهاى قدرت الهى همان نيروى برق است كه شما را هم از صاعقه عذاب مىترساند و هم به رحمت باران آسمان كه زمين را پس از مرگ زنده مىكند اميدوار مىسازد . همانا در اين كار نشانهائى است براى گروهى كه خرد را به كار بندند .
اى " هشام " خداوند جهان خردمندان را پند داد و آنان را ترغيب به آخرت فرمود " و ما الحيوة الدنيا الا لعب ولهو وللدار الاخرة خير للذين يتقون افلا تعقلون " ( آيه 23 سوره انعام ) . ترجمه : زندگى دنيا جز بازيچه كودكان و هوسرانى بى خردان چيزى نيست همانا سراى ديگر ، پرهيزكاران را نيكوتر است آيا اين دو را با ترازوى خرد نمىسنجيد ؟ و در آيه 59 سوره 28 قصص فرمود : " و ما اوتيتم من شيئ فمتاع الحيوة الدنيا و زينتها و ما عند الله خير وابقى افلا تعقلون " ترجمه : آنچه از نعمتهاى اين عالم به شما داده شده متاع بى ارزش زندگانى دنيا است و آنچه نزد خداست براى شما بهتر و پاينده تر است آيا به نيروى خرد انديشه نمىكنيد ؟ . - اى " هشام " سپس نابخردان را كه راجع به عذاب خدا انديشه نمىكنند ترسانيد و در آيه 136 تا 138 سوره صافات فرمود ( ثم دمرنا الاخرين وانكم لتمرون عليهم مصبحين وبالليل افلا تعقلون ) پس ( از نجات لوط و اهلش ) ديگران را هلاك ساختيم وشما مردم اينكه بر ديار ويران قوم لوط مىگذريد ( وخرابه‌هاى آنان را به چشم مىنگريد ) در صبح و شام باز چشم عبرت نمىگشائيد و عقل را به كار نمىاندازيد ) .
اى " هشام " آنگاه بيان فرمود كه خرد و دانش با يكديگر چنان كه در سوره عنكبوت آيه 42 فرمود " وتلك الامثال نضربها للناس و ما يعقلها الا العالمون " .
ترجمه : ما اين مثلها را مىزنيم ( تا حقايق براى مردم روشن شود ) لكن جز دانشمندان كسى تعقل آنها نخواهد كرد ) .
اى " هشام " سپس نكوهش كرد كسانى را كه تعقل نمىكنند چنان كه در سوره

239